Yerel siyasette rasyonalizm değil, duygusallık ön planda olunca, Doğu Anadolu Serbest Bölgesi kapanma sürecine girdi
Fiyaskonun resmi
Dış Ticaret Müsteşarlığı 2005 yılı ilk dönem Serbest Ticaret Bölgeleri ticaret hacimlerini açıkladı. Erzurum’da bulunan ve kapanma sürecine giren Doğu Anadolu Serbest Ticari Bölgesi’nde 2005 yılının ilk döneminde hiçbir ticari aktivite gözlenmezken, istihdam edilen personel sayısı da 1’i büro ve biri de işçi olmak üzere 2’ye düştü.
SON DÖNEMDE TİCARET SADECE LAFTA KALDI
Türkiye’deki toplam 20 Serbest Bölgenin 19’unda ticaret hacmi artarken, Erzurum’daki Serbest Ticari Bölge sadece tabela hizmeti verir durumda bulunuyor. Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın 30 Nisan 2005 dönemi “Bölgeler İtibarıyla Yıllık Ticaret Hacimleri” verilerine göre; Doğu Anadolu Serbest Bölgesi’nde 2005 yılının Ocak ve Mart döneminde ticari aktivite olmadı.
TİCARET HACMİ SON BEŞ YILDA HIZLA GERİLEDİ
DTM’den yapılan açıklamaya göre Doğu Anadolu Serbest Ticari Bölgesinde 2001 yılında bir milyon 881 bin dolar tutarında ticaret gerçekleştirilirken, ticaret hacmi 2002 yılında 177 bin dolar; 2003 yılında 83 bin dolar ve 2004 yılında ise 82 bin dolar düzeyine geriledi.
Verilerde kaydedilen bilgilere bakıldığında Doğu Anadolu Serbest Ticaret Bölgesinde bir önceki yılla göre ticaret hacminde 2001 yılında yüzde 5.1’lik artış olurken; 2002’de yüzde 90.6; 2003 yılında yüzde 53, 2004 yılında da yüzde 1.8 oranında düşüş belirlendi.
SONRADAN KURULAN BÖLGELERİN BİLE GERİSİNDE KALDIK
2005 yılının ilk döneminde Doğu Anadolu Serbest Bölgesi’nde ticari aktivite gerçekleşmezken, aynı dönemde ve aynı şartlarda bulunan Mardin Serbest Bölgesi’nde 2 milyon 30 bin dolar; Trabzon Serbest Bölgesi’nde 7 milyon 46 bin dolar; Rize Serbest Bölgesi’nde 10 milyon 94 bin dolar ve Samsun Serbest Bölgesi’nde 13 milyon 444 bin dolar tutarında ticari işlem yapıldı.
İSTİHDAM RAKAMLARI KOMİK DÜZEYDE
DTM’nin 30 Nisan 2005 dönemi “Serbest Bölgelerde İstihdam” verilerine göre Doğu Anadolu Serbest Bölgesinin durumu iç karartıcı. Ege Serbest Bölgesinde 11 bin 75; Mersin Serbest Bölgesinde 5 bin 808; Antalya Serbest Bölgesinde 3 bin 899, Bursa Serbest Bölgesinde 3 bin 166, İstanbul Deri Serbest Bölgesinde 2 bin 941; Avrupa Serbest Bölgesinde bin 891; İstanbul Atatürk Hava Limanı Serbest Bölgesinde bin 832; İzmir Menemen Serbest Bölgesi’nde bin 558; İstanbul Trakya Serbest Bölgesi’nde bin 111; Kayseri Serbest Bölgesi’nde 649; Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi’nde 293; Gaziantep Serbest Bölgesi’nde 190; Kocaeli Serbest Bölgesi’nde 109; Samsun Serbest Bölgesi’nde 95; Denizli Serbest Bölgesi’nde 47, Trabzon Serbest Bölgesi’nde 20 ve Rize Serbest Bölgesi’nde 15 kişi istihdam edilirken Erzurum Doğu Anadolu Serbest Bölgesi’nde sadece 2 kişi istihdam ediliyor. 20 Serbest Bölgede istihdam edilen personel sayısı toplamının 34 bin 894 olduğuna dikkat edildiğinde Erzurum Serbest Bölgesi’nin içinde bulunduğu olumsuz tablo ortaya çıkıyor.
SERBEST BÖLGELERDE TİCARET TARIMSAL ÜRÜNLERDE YOĞUNLAŞIYOR
Bu yılın Ocak ayında serbest bölgelerde ticaret hacmi 1 milyar 432 milyon 148 bin dolar, Şubat ayında 1 milyar 719 milyon 830 bin dolar, Mart ayında 2 milyar 1 milyon 871 bin dolar olmuştu. Nisan ayında ise rakam 1 milyar 903 milyon 368 bin dolar seviyesinde gerçekleşti.
Serbest bölgelerde en yüksek işlem hacmi sanayi ürünlerinde oldu. Bu sektörde ilk 4 ayda işlem hacmi 6 milyar 535 milyon 110 bin dolar olarak gerçekleşti. İşlenmiş tarım ürünleri 281 milyon 934 bin dolar ile ikinci sırada yer alırken, bitkisel ürünler 146 milyon 136 bin dolarla üçüncü oldu.Ocak-Nisan 2005 döneminde serbest bölgelerde 33 milyon 391 bin dolarlık hayvansal ürünler, 42 milyon 812 bin dolarlık işlenmemiş petrol ürünleri, 13 milyon 142 bin dolarlık madencilik ve taşocakçılığı ürünleri, 2 milyon 854 bin dolarlık su ürünleri ve bin 838 dolarlık orman ürünleri ticareti yapıldı.