Bir çocuk doğar… Adı çoktan hazırdır. Annesi babası karar vermiştir: “Aydemir” olacak. Neden? Çünkü yalnızca kulağa hoş geldiği için değil, bir inancı, bir karakteri, bir emaneti temsil ettiği için…
Bugün Türkiye’de “Aydemir” ismini taşıyan on binlerce insan var. Kimisi soyadı, kimisi adı olarak almış. Ama pek azı bilir ki bu isim, ilk defa 1918’de bir roman kahramanı olarak doğdu. Ve o kahraman, yalnızca bir roman figürü değil; bir ideolojinin, bir arayışın, bir yeniden doğuşun simgesiydi.
Müfide Ferit Tek’in kaleminden çıkan Aydemir romanı, o dönem Türk milletinin hafızasında henüz taze olan yıkımlar, kayıplar, parçalanmalar arasında bir diriliş hayalini resmediyordu. Aydemir, bireysel aşkını feda ederek Doğu Türkistan’a gider, orada halkı uyandırmaya çalışır, halka Türk olmanın, bir millet olmanın ne demek olduğunu anlatır. Ve bunu yalnızca sözle değil; hal ve tavırla, inançla ve tereddütsüz bir fedakârlıkla yapar.
Bugün çocuğuna “Aydemir” adını veren bir baba, belki romanı okumamıştır ama o ismin yüklediği tarihî ve kültürel sorumluluğu sezmiştir. Belki bir zamanlar dedesi bu romanı gözyaşları içinde okumuş, belki bir öğretmen sınıfta bu karakteri anlatırken gözleri dolmuştur. Belki bir anne, evladına verdiği isimle onun “vatan sevgisiyle mayalanmış” bir insan olmasını dilemiştir.
Ve yine bugün “Aydemir” soyadını taşıyan bir aile, belki bunun resmî nüfus işlemi olduğunu sanır ama gerçekte bu soyad, bir milletin rüyasına ortak olmanın işaretidir. Çünkü Aydemir sadece bir roman karakteri değildir. O, bir millete hatırlatılmış bir ruh hâlidir.
“Aydemir” ismini taşımak, bir isimden öte, bir emaneti sırtlanmaktır. Çünkü bu isim; ihanete sırt çevirmeyi, aşka rağmen vatana sadık kalmayı, şanlı yalnızlığı seçmeyi temsil eder. Bu ismi taşımak, her sabah uyanırken aynaya bakıp “Ben Aydemir’im” diyebilmektir — sadece adla değil, hâl ile.
O yüzden bu ismi taşıyanlara düşen bir sorumluluk var. Tarihle bağ kurmak, mazinin yükünü bugünün omuzlarına taşımak ve geleceğe “ben buradayım” demek. Tıpkı Aydemir gibi…
Çünkü bazı isimler sadece harflerden ibaret değildir.
Bazı isimler, bir milletin hatırlama biçimidir.