TARİHİ ÇEŞMELER YOK OLUYOR

TARİHİ ÇEŞMELER YOK OLUYOR 1980’li yıllara kadar hemen her mahallesinde tarihi nitelikte çeşmeleri bulunan Erzurum’da, ata yadigârları olan tarihi çeşmeler bir bir yok oluyor. Palandöken’in zirvesinden gelen kaynak sularının bütün mahallelere dağıtılması amacıyla vakıflar ya da hayırseverldu tarafından yapılan onlarca çeşme. bu gün ya beton yapıların temel duvarları altında kayboldu, ya da kitabeleriyle birlikte sorumsuz insanlar tarafından yıkılarak tahrip edildi. YOL YAPIMLARI VE ÇEŞMELERİN UĞRADIĞI TAHRİBAT Tarihi çeşmelerden bazılarının, yeni yapılan veya yeni açılan yollar sebebiyle zarar gördüğü Erzurum’da, tarihi miraslar olarak değerlendirilen çeşmelere yeterince ilgi gösterilmediği öne sürüldü. Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Haldun Özkan, Erzurum’un, tarihi çeşmeleriyle ün yapmış bir şehir olduğunu söyleyerek, “Maalesef ki, ata yadigarlarımızı birer birer kaybediyoruz” dedi. Belediyeler tarafından yürütülen çeşitli çalışmaların, seneler boyunca hep tarihi çeşmeler ve kültürel kalıntıları ortadan kaldırdığına dikkati çeken Özkan, Erzurum’da bugün bile suları akmayan tarihi çeşmelerin sayısının hayli fazla olduğunu ifade etti. BELEDİYELER TARİHİ DOKUYU DİKKATE ALMALI Erzurum’da hemen her mahallede görülmesi mümkün olan çeşmelerin, yapıldıkları dönemlere ait izler taşıyor olması nedeniyle tarihi ve kültürel birer miras anlamına geldiğini vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Özkan, “Tarihi çeşmelerin bazıları vakıflar tarafından yapılmakla birlikte, kimileri de, dönemin eşrafı tarafından hayrat adı altında tesis edilmiştir. Tarihi çeşmelerin yapıldıkları dönemler, şimdiki gibi evlerde muslukların bulunmadığı ve suyun istenilen yere taşınamadığı dönemlerdi. Bu yüzden tarihi çeşmelerimizin hem üstlendikleri misyon, hem de geçmiş yılların izlerini taşıyor olmaları açısından korunup kollanması gerekiyor. Ancak yerel yönetimler, bu önemli detayı nedense yıllardan beri görmemişlerdir. Yapılaşma, yeni yol açma, altyapı, kanalizasyon gibi belediyecilik hizmetleri yürütülürken, aynı zamanda tarihin izleri de silinmiştir. Ata yadigarı olan bu varlıklarımızın sonu bu şekilde olmamalıdır” diye konuştu. Özkan, yerel yönetimlerin tarihi çeşmeler konusunda acilen adım atmaları gerektiğini dile getirerek, “Biz atalarımızdan miras olarak aldığımız tarihi varlıklarımıza sahip çıkmazsak, gelecek nesillere ve çocuklara beton binaları mı bırakacağız? Tarihi çeşmelerin yanında, yeni yapılmış olan çeşmeler de akmıyor. Yani biz atalarımızdan miras olarak aldığımız kültürü bile yaşatamamışız. Bu nedenle tarihin izlerinin silinmesine göz yumulmamalı, bu izlerin korunması önlem alınmalıdır” dedi.