Arkeolojik kazılarda

Arkeolojik kazılarda gelin kaynana kavgaları Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serhan Alkan İspirli, yaptığı açıklamada, gelin-kaynana arasındaki anlaşmazlığın 4 bin yıllık bir geçmişi olduğunun belgelerle ispatlandığını bildirdi. ARKEOLOJİK BULUNTULARDA GELİN KAYNANA KAVGASI Binlerce yıldan beri süregelen gelin-kaynana çekişmesi, halk kültürü eserleri mani, deyim ve atasözlerinde genişçe yer almış. Arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan çivi yazılı bir tablette, genç bir kadının kendisinden binlerce kilometre uzaktaki kocasına ''Gel beni bu annenden kurtar, yoksa öleceğim'' diye seslendiğinin belgelenmiş olduğunu kaydeden İspirli, yaptığı araştırmada maniler, atasözler, deyimlerde kaynana-damat çekişmesinden daha çok gelin-kaynana çekişmesine rastlandığını ifade etti. KAYNANANAYI KAKTÜSE BENZETME MOTİFİ Dil biçiminde yassı ve dikenli dalları olan kaktüse ''kaynana dili'' adı verildiğine dikkati çeken İspirli, bir sap çevresinde çevrilen, çevrildikçe takırtılı bir ses çıkaran çocuk oyuncağına da ''kaynana zırıltısı'' diye adlandırılmasının gelin-kaynana çekişmesinden kaynaklandığını söyledi. ATASÖZLERİ VE DEYİMLERİMİZDE GELİN-KAYNANA İLİŞKİSİ- Gelin-kaynana ilişkisini anlatan bazı atasözleri ile deyimler şöyle: -Kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse, gelinin başı yarılır. -Yerine düşmeyen gelin yeri yerine, boyuna düşmeyen esvap sürüne sürüne. -Evladı ben doğurdum, ama gönlünü ben doğurmadım. -Gelin çiçek, her dediği gerçek; kaynana yılan, her dediği yalan. -Gelinin dini yok kaynananın imanı. -Karı koca ipek, araya giren köpek. -Kızım sana söylüyorum gelinim sen işit. -Kaynana öcü, oğlu cici. MANİLERDEKİ GELİN KAYNANA İLİŞKİSİ Yrd. Doç. Dr. İspirli'nin yaptığı araştırmada, yer alan gelin-kaynana ilişkisiyle ilgili manilerden bazıları da şöyle: -Tereye petek koydum/İçine ipek koydum/Gelinimin adını/Zincirli köpek koydum. -Gözleri patlak gelin/Çenesi hırtlak gelin/Seni mezar kaçkını/Suratsız hortlak gelin. -Çürük gelin ne derdin/Gelin değil kedersin/Yoğurda zehir koydum/Yesin yesin gebersin. -Bahçe çapa istiyo/İşçi para istiyo/Düşük çeneli gelin/Çamdan sopa istiyo. -Ben yaylada kışlarım/Türlü nakış işlerim/Pis gelini görünce/Dayanamam dişlerim. -Sini sini şekerim/Üstüne bal dökerim/Kaynanamın kahrını/Oğlu için çekerim. -Çarşıda et kaynana/Başında bit kaynana/Biz oğlunla yan yana/Dışarı git kaynana. -Maniye maraz derler/Güzele kiraz derler/Senin gibi kaynanaya/ Küllükteki horoz derler. -Ak karpuz kara karpuz/Kaynanalar çok arsız/Arsız olursa olsun/Oğlun durmuyor yarsız.