Erzurum Gazetesi Arşiv

Kalenin tarihi aydınlatılıyor Müze Müdürlüğü tarihi Erzurum Kalesi'nde kazı çalışması başlattı. Kazının başkanlığını yapan Müze Müdürü Mustafa Erkmen, yaptığı açıklamada, yıllar boyu savaşlara ve çatışmalara sahne olan Erzurum Kalesi'nde 70 kişilik ekiple kazı çalışması başlattıklarını belirterek, ''Erzurum Kalesi'nde, kazı sonucunda Urartular'a ait izlere ulaşılacağını umuyoruz'' dedi. KAZIYLA, TARİH AYDINLATILACAK Kazının 1.5 ay süreceğini ve bu çalışmalar için 150 bin YTL kaynak ayrıldığını anlatan Erkmen, kaledeki kazının kentin tarihiyle ilgili de son derece önemli bir çalışma olduğunu ifade etti. Erkmen, şunları kaydetti: ''Erzurum Kalesi'ndeki kazı çalışmaları, şehrin tarihiyle ilgili belge ve bilgi sunacak konumda. Bu kalede daha önce kısa süren kazı yapılmıştı. İzlerine rastladığımız Osmanlı dönemine ait mekanlar vardı. Şimdiki kazıda ise bu mekanlara öncelik vereceğiz.'' KALEDE İÇ DÜZENLEME YAPILACAK Kalenin peyzaj çalışması için kurul kararına ihtiyaç duyulduğunu da anımsatan Erkmen, şöyle devam etti: ''Bu karar alınmadığı için dolayısıyla kalede herhangi bir düzenleme yapılamıyordu. Kazıdan sonra iç düzenleme yapacağız. Dış kısımlarını kamulaştırıp, kalenin iç kısımlarını bu halde bırakmak doğru olmazdı. Bu açıdan da önemli olan kazı sonucunda ayrıca çıkmasını beklediğimiz bazı mekanlar var. Bunlar açığa çıkarılıp onarıldıktan sonra, kentimize gelen turistler için dinlenme yeri yapılacak.'' ''MÖ DÖNEME AİT OLMA İHTİMALİ ÇOK YÜKSEK.'' Kazının bilimsel başkanlığını yapan, Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Alparslan Ceylan, Erzurum Kalesi'nin mevcut belgelerde 415'te yapıldığı belirtti. Ceylan, şöyle dedi:''Ancak Erzurum Kalesi'nin çevresindeki kaleleri incelediğimizde, bu kalelerin daha eski dönemlere ait olduğunu görüyoruz. Hemen yakınında Umuttepe, Hasankale ve Erzincan'daki Altuntepe'nin M.Ö 1. bin yıla ait olduğuna dair belgeler var. Dolayısıyla bu noktalar arasında bir geçiş yolu üzerinde bulunan Erzurum Kalesi'nin atlanarak geçilmiş olması oldukça zayıf bir ihtimal. Zaten bu konuda da yeterince arkeolojik çalışma yapılmadı. Bu nedenle Erzurum Kalesi'nin MÖ bir döneme ait olma ihtimali çok yüksek. Ümidimiz, kalenin M.Ö 1. bin yıla, hatta 2. bin yıla ait veriler elde etmek.'' ERZURUM KALESİNİN TARİHİ İlk inşa tarihi kesin olarak bilinmeyen Erzurum Kalesi'nin M.S. 5.yüzyılın ilk yarısında yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Tarih boyunca Asurlular, Sasaniler, Persler, Araplar ve Romalılar arasında sık sık el değiştiren Erzurum Kalesi, 11. yüzyılda Türkler'in eline geçmiştir. İç Kale'de Erzurum'daki ilk Türk-İslam eserlerinden Saltuk Oğulları dönemine ait Kale Mescidi ve Tepsi Minare bulunmaktadır. KALEDEN DIŞARIYA AÇILAN 14 KAPI VARDI Erzurum Kalesi, bulunduğu tepenin üzerinde bir iç kale ile bunu çevreleyen dış kaleden meydana gelmiştir. Bugün iç kale sağlam kalmış olmasına rağmen, şehri çevreleyen dış kale surlarından hiç bir eser kalmamıştır. Surların dört kapı ile dışa açıldıkları, bugün yerlerinde bulunmayan bu kapıların Tebriz Kapı, Erzincan Kapı, Gürcü Kapı ve Harput Kapısı adlarını taşıdıkları bilinmektedir. Günümüze ulaşan iç kalenin duvar kalınlıkları 2-2,5 m. arasında değişmekte olup, halen sekiz burcu ayakta durmaktadır.