EN SON VERİ 2003’TE AÇIKLANMIŞTI
Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan 2008 yılı sosyo-ekonomik gelişmişlik raporuna göre Erzurum, her geçen yıl kan kaybediyor. Bir zamanlar Doğu Anadolu Bölgesi’nin Paris’i olarak tanınan Erzurum, sosyo-ekonomik gelişmişlikte Türkiye 60’lığına geriledi. Sahip olduğu nüfusuyla Türkiye 16, şehirleşme oranıyla 9. sırada yer alan Erzurum, ortalama hane halkı büyüklüğüyle 435. oldu. Tarım sektöründe çalışan oranıyla 866. sırada yer alan Erzurum, sanayi sektöründe çalışan oranıyla 213. sırada kaldı. Hizmetler sektöründe çalışanlar bakımından 5. olan Erzurum, işsizlik oranında ise 34. oldu. Okur-yazar oranında 135. olan kent, bebek ölüm hızında 135, fert başına düşen bütçe gelirinde ise 105. sırada yer aldı. Vergi gelirinin ülke içindeki payı sıralamasında 24. olan Erzurum, tarımsal üretimin ülke içindeki payında ise 546. olabildi.
4. DERECE İLLER ARASINA DÜŞTÜK
İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli ve Bursa’nın birinci derece gelişmiş iller olduğu Türkiye’de Erzurum, İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu illerinden 19 ilin bulunduğu 4’ncü derece gelişmiş iller arasında yer aldı.
81 il arasında sosyo-ekonomik sıralamada 60. olan Erzurum’da ilçelerin durumu da kötüye doğru gidiyor. 872 ilçenin bulunduğu Türkiye’de Erzurum’un ilçeleri sonlarda yer alıyor.
İLÇELERİN DURUMU
Türkiye genelinde bulunan ilçeler arasında Erzurum'un ilçelerinin gelişmişlik sıralaması ise şöyle:
"Aşkale: 364, Oltu, 424, Ilıca: 481, Pasinler: 588, Pazaryolu: 608, İspir: 629, Uzundere: 637, Tortum: 706, Olur: 720, Narman: 722, Horasan: 778, Hınıs: 773, Şenkaya: 803, Çat: 812, Köprüköy: 837, Karaçoban: 856, Karayazı: 860, Tekman: 869".
İLÇELERİN SOSYO-EKONOMİK GÖSTERGELERİ
Devlet Planlama Teşkilatı istatistiklerine göre, Erzurum’un ilçelerinin sosyo-ekonomik göstergelerde Türkiye sıralamasındaki yerleri şöyle:
AŞKALE: Şehirleşme oranı: 400, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 694, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 372, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı; 31, işsizlik oranı: 605, okur-yazar oranı: 365, bebek ölüm oranı: 228, fert başına genel bütçe geliri: 227, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 275, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 711,
ÇAT: Şehirleşme oranı: 691, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 52, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 847, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 783, işsizlik oranı: 335, okur-yazar oranı: 719, bebek ölümü oranı: 50, fert başına düşen bütçe geliri: 790, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 741, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 864,
HINIS: Şehirleşme oranı: 226, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 282, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 780, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 482, işsizlik oranı: 30, okur-yazar oranı: 758, bebek ölüm oranı: 76, fert başına genel bütçe geliri: 778, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 648, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 721,
HORASAN: şehirleşme oranı: 546, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 217, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 774, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 562, işsizlik oranı: 449, okur-yazar oranı: 710, bebek ölüm oranı: 18, fert başına genel bütçe geliri: 720, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 554, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 571,
ILICA: şehirleşme oranı: 418, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 530, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 282, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 336, işsizlik oranı: 624, okur-yazar oranı: 473, bebek ölüm oranı: 56, fert başına genel bütçe geliri:179, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 213, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 690,
İSPİR: Şehirleşme oranı: 499, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 155, Sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 698, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 687, işsizlik oranı: 457, okur-yazar oranı: 701, bebek ölüm oranı: 201, fert başına genel bütçe geliri: 628, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 555, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 698,
KARAÇOBAN: Şehirleşme oranı: 412, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 55, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 827, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 787, işsizlik oranında: 104, okur-yazar oranı: 844, bebek ölüm oranı: 17, fert başına genel bütçe geliri: 868, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 838, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 760.
KARAYAZI: şehirleşme oranı: 816, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 28, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 857, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 828, işsizlik oranı: 668, okur-yazar oranı: 822, bebek ölüm oranı: 19, fert başına genel bütçe geliri: 836, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 744, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 789.
KÖPRÜKÖY: Şehirleşme oranı: 830, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 24, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 830, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 842, işsizlik oranı: 828, okur-yazar oranı: 772, bebek ölüm oranı: 20, fert başına bütçe geliri: 805, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 798, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 553,
NARMAN: Şehirleşme oranı: 598, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 45, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 770, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 392, işsizlik oranı: 392, okur-yazar oranı: 406, bebek ölüm oranı: 58, fert başına bütçe geliri: 717, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 654, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 670.
OLTU: Şehirleşme oranı: 201, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 572, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 381, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 245, işsizlik oranı: 277, okur-yazar oranı: 504, bebek ölüm oranı: 158, fert başına bütçe geliri: 384, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 346, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 566.
OLUR: şehirleşme oranı: 649, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 47, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 769, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 818, işsizlik oranı: 702, okur-yazar oranı: 494, bebek ölüm oranı: 520, fert başına genel bütçe geliri: 629, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 746, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 803.
PASİNLER: Şehirleşme oranı: 288, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 509, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 691, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 262, işsizlik oranı: 185, okur-yazar oranı: 442, bebek ölüm oranı: 15, fert başına genel bütçe geliri: 686, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 513, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 266.
PAZARYOLU: Şehirleşme oranı: 299, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 284, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 816, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 463, işsizlik oranı: 511, okur-yazar oranı: 611, bebek ölüm oranı: 10, fert başına genel bütçe geliri: 749, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 832, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 819.
ŞENKAYA: Şehirleşme oranı: 859, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 23, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 726, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 858, işsizlik oranı: 721, okur-yazar oranı: 562, bebek ölüm oranı: 11, fert başına genel bütçe geliri: 603, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 607, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 695.
TEKMAN: Şehirleşme oranı: 821, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 12, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 846, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 851, işsizlik oranı: 664, okur-yazar oranı: 843, bebek ölüm oranı: 4, fert başına genel bütçe geliri: 862, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 789, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 832,
TORTUM: Şehirleşme oranı: 800, tarım sektöründe çalışanların oranı: 91, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 809, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 731, işsizlik oranı: 479, okur-yazar oranı: 519, bebek ölüm oranı: 309, fert başına genel bütçe geliri: 771, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 645, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 505.
UZUNDERE: Şehirleşme oranı: 439, tarım sektöründe çalışanlar oranı: 251, sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 496, hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 612, işsizlik oranı: 231, okur-yazar oranı: 634, bebek ölüm oranı: 202, fert başına bütçe geliri: 591, vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 678, tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 728.