ECZACILIK FAKÜLTESİ’NİN GEÇMİŞİ
ERZURUM: Hocam, Eczacılık fakültesinin geçmişi çok eski değil. Öncelikle fakültenizin kuruluş hikâyesi ve genel durumu hakkında bizi aydınlatır mısınız?
PROF.DR. FATİH AKÇAY:Fakültemizin kurulması Bakanlar Kurulunun 30.05.1997 tarih ve 97/9535 sayılı kararnamesi ile kararlaştırılmış olup, bu karar 04.07.1997 tarih ve 23039 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 1998–1999 eğitim-öğretim yılından itibaren fakültemize öğrenci alınmaktadır.
Fakültemiz halen Temel Eczacılık Bilimleri Bölümü, Eczacılık Meslek Bilimleri Bölümü ve Eczacılık Teknoloji Bölümü olmak üzere 3 Bölüm ve bunlara bağlı Analitik Kimya, Biyokimya, Farmasötik Mikrobiyoloji, Farmakognozi, Farmasötik Toksikoloji, Farmasötik Kimya, Farmakoloji, Farmasötik Botanik, Eczacılık İşletmeciliği ve Farmasötik Teknoloji Anabilim Dallarından oluşmaktadır.
ECZACILIK FAKÜLTESİ’NİN MİSYONU
ERZURUM: Eczacılık Fakültesi’nin hem öğrenci hem bilim dünyası açısından misyonu nedir?
PROF.DR. FATİH AKÇAY Misyonumuz; eczacılık alanında evrensel ölçütlere uygun, dinamik, yenilikçi, yaratıcı sürekli mükemmeli arayan eğitim ve öğretim programları düzenlemek ve yürütmek; bilgilerini yaratıcı ve yenilikçi bir şekilde kullanabilen, bilgi teknolojisini uygulamaya dönüştürebilen ve ulusal kimliğini küresel değerlerle bağdaştırabilen bireyler yetiştirmek; bölgenin eczacılık fakültesi fonksiyonunu yerine getirebilmesi için üniversite toplum işbirliği çerçevesinde ihtiyaç duyulan hizmetleri bilime dayalı araştırma ve faaliyetlerle yürütmektir, diyebiliriz.
FAKÜLTENİN AKADEMİK KADRO DURUMU
ERZURUM: Fakültenizin öğrenci sayısına, bilimsel hedeflerine ve misyonuna göre fakültenizde öğretim üyesi sayısı yeter sayıda mı?
PROF.DR. FATİH AKÇAY: 2009 Mart Ayı itibariyle fakültemizde 3 Profesör, 2 Doçent, 4 Yardımcı Doçent, 2 Okutman ve 19 Araştırma Görevlisi görev yapmaktadır. 1998-1999 Eğitim - Öğretim yılından itibaren fakültemizden 197 öğrenci mezun edilmiştir. 2008-2009 Eğitim-Öğretim yılında halen eğitimini sürdürmekte olan toplam 172 kayıtlı öğrencimiz bulunmaktadır. Lisans eğitimi kalitesini üst seviyelerde tutmak amacıyla, fakültemiz ve üniversitemiz öğretim üyelerimizin yanı sıra değişik üniversitelerinden gelen kıymetli öğretim üyeleri ile de Farmasötik Teknoloji, Farmasötik Toksikoloji, Farmasötik Kimya gibi lisans derslerinin yanı sıra aynı zamanda, yüksek lisans ve doktora derslerini de yürütülmektedir.
ECVAZILIK FAKÜLTESİ’NİN BİLİMSEL PERFORMANSI
ERZURUM: Atatürk Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, kısa geçmişine rağmen yaptığı bilimsel çalışmalarla bilim dünyasında dikkat çekmeyi başardığı görülmektedir. Fakültenizin bilimsel performansından bahsedebilir misiniz?
PROF.DR. FATİH AKÇAY: Bugün itibariyle yurtdışı hakemli dergilerde yayınlanan makale sayımız124, yurtiçi hakemli dergilerde yayınlanan makale sayısı 26’dır. Toplam 52 tane tamamlanmış projemiz var. Fakültemiz Anabilim dalları öğretim elemanları 1 tane TÜBİTAK, 2 tane DPT, 12 tane Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenen projeleri yürütücü olarak devam ettirmektedirler.
Bu yaz okulumuzda yapılacak diğer bir bilimsel aktivite ise Kemometri Yaz Okulu’dur. Bu konuda bilgi almak isteyenler için ben internet adresimizi vereyim: http://fakulteler.atauni.edu.tr/eczacilik/yazokulu
FAKÜLTEDE YAPILAN BİLİMSEL ÇALIŞMA VE ARAŞTIRMALAR
ERZURUM: Eczacılık Fakültesi’nde başka ne gibi araştırmalar ve çalışmalar yapılmaktadır?
PROF.DR. FATİH AKÇAY: Üzerinde çalıştığımız araştırmalarla ilgili kısa bilgi verebilirim:
• Antienflamatuvar etkili bitkiler ve bileşiklerin etki mekanizmaları
• Antiülserojen etkili bitkiler ve bileşiklerin etki mekanizmaları
• Apoptozis ve mekanizmaları
• Likenler ve in vivo biyolojik aktiviteleri
• Antioksidan sistemler ve etki mekanizmaları
• Mide kanserinde ve meme kanserinde iyodun rolü
• İyot eksikliği ve kanser arasındaki ilişki
• İyot eksikliği ve preeklemsi arasındaki ilişki
• Antikanser, antifungal ve antikonvülzan bileşiklerin tasarımı ve sentezi
• Mannich bazları, şalkonlar, pirazalon türevleri ve azinlerin sentezi ve biyolojik aktivitelerinin araştırılması.
• Farmasötik Preparatlar ve Biyolojik Ortamlarda (plazma, idrar, serum ve doku) ilaç analizi
• Validasyon, HPLC, GC, LC-MS, Spektroflorometri ve spektrofotometrik yöntemler
• Mikropartiküler ve nanopartiküler sistemlerin tasarımı ve formülasyonu,
• Beyne ilaç hedeflendirilmesi
• Peptid ve protein yapıdaki ilaçların formülasyonu ve stabilite çalışmaları
• Oral yolla ilaç taşınması
• Konjugasyon çalışmaları
• Hücre kültürü: transport, toksisite ve biyoaktivite çalışmaları
• Göze ilaç taşınması
• Fitokimya
• Bitkisel ekstre ve saf maddelerde biyolojik aktivite çalışmaları
ECZACILIK FAKÜLTESİ YENİ BİNASINA TAŞINDI
ERZURUM: Hocam şu sıralar yeni binanıza taşınıyorsunuz. Hayırlı olsun. Fakülte binanız ve laboratuvarlarınız hedeflediğiniz eğitim ve bilimsel çalışmalar için yeterli mi?
PROF.DR. FATİH AKÇAY: Fakültemizde her ana bilim dalının araştırma laboratuvarı mevcut olup, bu laboratuvarlarda lisansüstü çalışmaları yapılmakta, bunun yanı sıra doktora sonrası araştırma projeleri ve öğrenci laboratuvarları da yürütülmektedir. Fakültemizde bulunan beş (Farmasötik Kimya, Hücre Kültürü, Analitik Kimya, Biyokimya, Farmasötik Teknoloji, Farmakognozi, Mikroskopik ve Farmasötik Botanik) anabilim dalının araştırma laboratuvarlarının alt yapısı yeterli olup, küçük ve çok amaçlı laboratuar cihazları ve sarf malzemeleri mevcuttur. Öğrencilerimizin eğitim-öğretimi için her türlü laboratuvar, barınma ve sosyal olanaklar mevcut olup üst düzey bir lisans eğitimi verilmektedir. Fakültemizde öğrencilerimize hizmet veren 20 bilgisayar kapasiteli Bilgisayar Laboratuarı ve Fakülte Kütüphanesinden öğrencilerimizin istedikleri zaman yararlanma imkanları vardır.
Fakültemizin kendi bünyesinde Homojenizatör, Çeker ocak, Mikrosantrifüj, Soğutmalı santrifüj, Su banyosu, Çalkalamalı su banyosu, Vakumlu etüv, Etüv, Vakum pompası, Rotavapor, Manyetik karıştırıcılar, Vorteks, Erime derecesi cihazı UV Spektrofotometresi, DAD ve Floresans dedektörlü Yüksek Performans Sıvı Kromatografisi (HPLC), Gaz Kromatografisi (GC), Yüksek Performans Sıvı Kromatografisi-Kütle Spektroskopisi (HPLC-MS) ve diğer laboratuvar malzemeleri bulunmaktadır. Ultrasonik su banyosu, -80 Derin Dondurucu, CO2 inkübatör cihazı, Mikroskop, ELISA reader, ultrasonik prob olarak çalışmalarımız rahatlıkla yürütecek cihaz ve imkana sahibiz. Yeni binamızla birlikte bina olarak da uygun laboratuar ve çalışma ortamlarına kavuşmuş olacağız. Yeni binada 1 ortak öğrenci laboratuvarı, mevcut anabilim dalları için 7 tane araştırma laboratuvarlarına sahibiz. Ayrıca 1 kütüphane, 1 bilgisayar laboratuvarı, 1 konferans salonu olmak üzere bilimsel aktivitelerin yapılacağı mekânlara da sahibiz.
FAKÜLTENİN HALKLA İLİŞKİLERİ
ERZURUM: Bilimsel araştırmalar oldukça etkileyici. Ancak kavramlar ve sözcükler terimsel olduğu için okuyucularımız anlamakta sıkıntı çekebilecektir. Okuyucularımızın anlayacağı biçimde, yapılan çalışmalarla halkın yararlandığı veya yararlanacağı hangi hizmetler hedeflenmektedir?
PROF.DR. FATİH AKÇAY: Çağın ve mevcut koşulların gerektirdiği modern bir ortamda, hastalıkların teşhis ve tedavisinde, hastalıklardan korunmada kullanılan tabii ve sentetik kaynaklı ilaç hammaddelerinden hareketle değişik farmasötik tipte ilaçların hazırlanması, ilacın analiz yöntemleri, farmakolojik etkisinin devamlılığı, ilacın hastaya sunulması, emniyet, etkinlik ve maliyet bakımından en iyi biçimde kullanılması ve saklanması, ilaçla ilgili standardizasyon ve kalite güvenliğinin sağlanmasına yönelik eğitim verilmesi, ilaç kullanımı sonucu gerek birey, gerekse toplum ölçeğinde ortaya çıkan çok yönlü sorunlara çözüm getirilmesini sağlayacak eczacıların yetiştirilmesi, bizim fakülte olarak değişmez hedeflerimiz olacaktır.
Ayrıca ilgili bütün kesimleri doğal ve sentetik ilaç kullanımı konusunda bilgilendirmenin, bölgemizdeki henüz değerlendirilmeyen bitkisel ilaç hammaddelerinin bulunmasına yönelik araştırmalar yapmanın gayretindeyiz.
Saydığım hedeflere, taşınmakta olduğumuz fakültemizin yeni binasında fiziksel alt yapıyı iyileştirdikten sonra, eğitim ve öğretim sistemimizi Avrupa Birliği Normlarına uygun olarak düzenlemeyi, fakültemizin ileri düzeyde eğitim teknikleri yönünden zenginleştirmeyi ekleyebiliriz.
FAKÜLTENİN ERZURUM’A KATKISI
ERZURUM: Erzurum’da Eczacılık Fakültesi’nin bulunmasının Erzurum’a katkısı nelerdir?
PROF.DR. FATİH AKÇAY: Fakültemiz, Erzurum ve çevre illerin eczacı ihtiyacını karşılamakta, eczane eczacıları için bir danışma kurumu olarak gerekli sorumlulukları üstlenmektedir. Ayrıca; yaptığı bilimsel aktiviteler, diğer fakültelerle ortak düzenlediği ve düzenleyeceği kongreler/sempozyumlar ile Erzurum ilinin tanıtılması ve isminin yurtdışında da daha sık duyulmasına katkıda bulunmaktadır.
FAKÜLTE’NİN SEKTÖREL İLİŞKİLERİ
ERZURUM: Eczacılık Fakültesi’nin sağlık sektöründen diğer kurumlarla ve fakültelerle ne gibi bir ilişkisi vardır. Bu konuda ortak çalışma yürüttüğünüz kurumlar var mıdır, hangileridir?
PROF.DR. FATİH AKÇAY: Fakültemiz Tıp Fakültesi ile gerek bilimsel gerekse öğretim alanında önemli bir yardım ağı oluşturmuştur. Tıp Fakültesi hocalarından anatomi, patoloji, tıbbi ilk yardım, farmakoloji derslerinin verilmesinde yardım alınmaktadır. Tıp Fakültesi bünyesindeki birçok anabilim dalı ile ortak çalışmalar yapılarak ortak yayınlar çıkarılmaktadır. Ayrıca Atatürk Üniversitesinin diğer fakülteleri (Fen Fakültesi, Eğitim Fakültesi, Veterinerlik Fakültesi, Ziraat Fakültesi v.b.) ile de ortak bilimsel çalışmalar yapılmakta ve ortak yayınlar çıkarılmaktadır. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi ile de ortak çalışmalar yapılmakta ve öğretim alanında da oradaki hocalarımızdan gerekli destek alınmaktadır.
Fakültemiz öğrencileri eczane, hastane eczanesi ve fabrikalarda staj yapmakta ve bu alanlardaki bilgi ve tecrübelerini artırmaktadırlar. Bunun dışında serbest eczacılara rahatlıkla danışabilecekleri ve bilgilerin paylaşıp yardım alabilecekleri bir ortam sağlanmaktadır.
ERZURUM: Çok kıymetli vakitlerinizi ayırdığınız ve fakültenizi tanıtıcı çok değerli bilgileri okurlarımızla paylaştığınız için teşekkür ederiz.