GÜZEL SANATLARDAN TARİHİ ATILIM

GÜZEL SANATLARDAN TARİHİ ATILIM Tarihte bir dönem halılarıyla ünlü olduğu için Kalı-Kala, yani Halı Şehri olarak anılan Erzurum'da halıcılığın geliştirilmesi için çalışma başlatıldı. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğrencisi Aslıhan Ergüder, yüksek lisans tezi olarak Erzurum'daki köyleri gezerek tarihi halıların tasarımlarını çizdi. Ergüder'in tespit ettiği yaklaşık 100 tarihi halı türü, Fakülte Dekanlığı tarafından açılan atölyede Geleneksel El Sanatları Bölümü öğrencileri tarafından yeniden dokunmaya başlandı. PARLAK, DEĞERLENDİRME YAPTI AÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Tahsin Parlak, yaptığı açıklamada, 11. yüzyıla kadar halılarıyla ünlü Erzurum'un bölgede Kalı-Kala olarak anıldığını, bu özelliği nedeniyle halife Hazreti Osman döneminde İslam Orduları tarafından halı üzerinden cizye vergisine bağlandığını belirterek, bu dönemden sonra Erzurum'da halıcılığın ortadan kalktığını söyledi. TARİHİ HALI DESENLERİ ORTAYA ÇIKARILIYOR Parlak, yüksek lisans öğrencileri Ergüder'in çalışmasıyla ortaya çıkarılan Erzurum'un unutulan tarihi halılarının yeniden üretiminin yapılması için proje hazırladıklarını ifade etti. Proje kapsamında fakülte binasında halı dokuma atölyesi açtıklarını anlatan Parlak, bu atölyede Geleneksel El Sanatları Bölümü öğrencilerinin tarihi Erzurum halılarının dokumaya başladığını belirterek, şunları kaydetti: ''Ergüder'in araştırmasında kaybolan ve evlerde atıl durumda olan ya da tarihi özelliği bulunması nedeniyle saklanan halıların tüm özellikleri tespit edildi. Tasarımları çizildikten sonra atölyede tarihi Erzurum halılarının orijinali yeniden üretilmeye başlandı.'' TARİH GÜN YÜZÜNE ÇIKIYOR Erzurum halılarına yeniden ilgi gösterileceğine inandığını ifade eden Parlak, şöyle devam etti: ''949 yılına kadar Erzurum, İslam kaynaklarında yalnız 'Kalı Kala' diye anılmıştır. Ama maalesef son dönem kaynaklarında Erzurum halısının adı bile geçmemektedir. Geleneksel Türk El Sanatları Bölümü olarak bu bizi üzmekteydi. Yaptığımız bu projeyle Kalı-Kala kentini yeniden canlandırmayı hedefliyoruz.'' TARİHİ ERZURUM HALILARI İÇİN DOĞAL BOYA ÜRETİLİYOR. Parlak, tarihi Erzurum halılarının tamamen doğal boya ile renklendirildiğini belirterek, bu nedenle orijinal Erzurum halısı üretebilmek için fakülte binasında bitki kökü ve kavak ağacı yapraklarından boya ürettiklerini söyledi. Yrd. Doç. Dr. Tahsin Parlak, 120 farklı renkte doğal boya elde ettiklerini belirterek, halı dokumada kullanılan yün ipliklerini doğal boya ile renklendirdiklerini kaydederek, şöyle devam etti: ''Erzurum halılarının diğerlerinden daha farklı bir renklendirme ve dokuma yapısı var. Büklümlü ve yün iplerle dokunan, doğal boyayla renklendirilen bu halılarda ayrıca Oğuz Türkleri'nin damgaları yer alıyor. İç ve Dış Oğuz'u temsilen damgaların yer aldığı motiflere bizim atölyemizde dokunan halılarda da yer veriyoruz. Tamamen doğal boya kullanarak hazırlanan büklümlü ipliklerle halılar dokunuyor. Amacımız, bu şekilde tarihi halıların orijinalini üreterek Erzurum'u yeniden halıcılık sektöründe iyi bir noktaya getirmek olacak.''