Erzurum Gazetesi Arşiv

KOBİLER STRATEJİSİZ Erzurum, Erzincan ve Bayburt'ta faaliyet gösteren Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler'in (KOBİ) önemli bir kısmının, küresel rekabet ortamında ayakta kalabilmek için gerekli stratejilerinin olmadığı belirlendi. SAHA ARAŞTIRMASI SONUÇLARI DÜŞÜNDÜRÜCÜ Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Doğu Anadolu Koordinatörü Doç. Dr. Erol Çakmak'ın başkanlığında, Erzurum, Erzincan ve Bayburt'ta ''İmalat Sanayi İşletmeleri Saha Araştırması'' yapıldı. Toplam 187 işletmenin örnek alındığı araştırmada, işletmelerin son 3 yıl içerisinde yeni bir ürün üretip üretmedikleri, yeni pazarlara girip girmedikleri, ürünlerinde ve üretim tarzında değişiklik yapıp yapmadıkları belirlenmeye çalışıldı. Rekabet için stratejisi olanların oranı Erzurum'da yüzde 57 olarak belirlenirken, bu oranın Bayburt'ta yüzde 41, Erzincan'da yüzde 66 olduğu kaydedildi. ''İŞLETMECİLER YENİLİKÇİ DEĞİL'' Doç. Dr. Erol Çakmak, yaptığı açıklamada, Doğu'da faaliyet gösteren işletmelerin, hızlı bir değişim yaşanmasına rağmen gerekli yenilikleri yapmadıklarını söyledi. İşletmelerin yüzde 33'ünün son 3 yıl içerisinde makina ve teçhizat yatırımı yapmadığını anlatan Çakmak, ''Teknolojik gelişmeleri takip ediyor musunuz'' şeklinde yönelttikleri soruya da ''hayır'' cevabını verenlerin oranının Erzurum'da yüzde 14, Erzincan'da yüzde 18, Bayburt'ta da yüzde 16 olduğunu bildirdi. YENİ ÜRÜNE YÖNELME KOBİ'lerin yüzde 60'ının ise son yıllarda yeni bir ürün üretmediklerini belirlediklerini anlatan Çakmak, bunun nedenini, işletmecilerin tamamına yakınının ''ihtiyaç duymadık'' şeklinde açıkladıklarına dikkati çekti. İşletmelerin yüzde 80'inin yönetim kademelerinde ve tarzında bir değişiklik yapmadıklarına işaret eden Çakmak, şunları kaydetti: ''Bölgemizdeki işletmelerin büyük çoğunluğunun yenilikçi olmadığını müşahede ettik. Son yıllarda üretim tarzında ve yönetiminde değişiklik yapmayan işletmelerin, yeni ürün üretme ve yeni pazar bulma konusunda da çaba göstermedikleri anlaşıldı.'' İŞLETMECİLERİN EĞİTİM DÜZEYİ DÜŞÜK Doç. Dr. Çakmak, işletmecilerin eğitim durumlarının arzu edilen durumda olmadığını da belirtti. Bayburt'taki KOBİ'lerde üniversite muzunu olanların oranının yüzde 8 olduğunu dile getiren Çakmak, bu oranın Erzincan'da yüzde 32, Erzurum'da yüzde 28 olduğunu bildirdi. Çakmak, işletmelerin bilgi ve beceri sahibi eleman olarak ifade edilen insan sermayesinden yoksun olmalarını önemli bir eksiklik olarak değerlendirerek, şöyle devam etti: ''Bir bölgenin kalkınması için ihtiyaç duyulan sermayenin toplam 10 türü var. Bunlar arasında insan sermayesi en önemlisidir. Bu da insanların sahip olduğu bilgi ve beceri stokudur. Fakat bölgemizde işletmeler bilgi ve beceriye sahip, kalifiye elemanlardan yoksundur. İşgücünün kalitesinin artırılmasına yönelik de hiçbir çaba gösterilmemektedir.'' İşletmelerin tamamına yakınının bilgisayarının bulunduğunu, fakat bilgisayarı olup da interneti kullananların yalnızca yüzde 34'ünün web sayfası edindiğini dile getiren Çakmak, bilgi ve teknolojiden yeterince yararlanamayan işletmelerin, küresel rekabet ortamında ayakta kalabilmek için gerekli olan stratejileri ve yenilikleri de oluşturamadıklarının altını çizdi. ''İŞLETMECİLER ORTAKLIK İSTEMİYOR'' Çakmak, bölgedeki KOBİ'lerin durumunun istenilen durumda olmamasının önemli nedenlerinden birinin de işletmecilerin güven sorunu yaşaması olduğunu ifade etti. İşletmeler arasında aile dışı ortaklık oranının Bayburt'ta yüzde 25, Erzincan'da yüzde 18, Erzurum'da ise yüzde 23 olduğunu tespit ettiklerini bildiren Çakmak, kurumlar arasında da işbirliğinin çok zayıf olduğunu ortaya çıkardıklarını kaydetti. REKABET İÇİN ORTAKLIK KURULMASI ZORUNLU Üretimde küresel rekabetin iyice arttığı son yıllarda KOBİ'lerin ayakta kalabilmeleri için ortaklık kurulmasının zorunlu olduğuna işaret eden Çakmak, ''Ancak, bizim bölgemizde insanların güven sorunu var. Bu nedenle istenilen ortaklık bir türlü kurulmuyor'' diye konuştu. Çakmak, işletmecilerin ifadelerine göre ise KOBİ'lerin en önemli sorunlarının finansman sıkıntısı olduğunu, bu sorunu ise hammadde eksikliği ve kalifiye eleman eksikliğinin takip ettiğini belirtti. Söz konusu illerde işletmecilerin yüzde 50'sinin gelecekle ilgili olumlu beklentilerinin olmadığını anlatan Çakmak, olumlu beklentisi olanların da tamamına yakınının batı illerine göç etmeyi düşündüklerini bildirdi.