Bina sayısı bakımından

Bina sayısı bakımından TÜRKİYE’NİN BİNDE 9’UYUZ.. Erzurum, Türkiye’nin binde 9’u oranında binayı barındırıyor.Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yapılan “İllere Göre Binaların Kullanım Amacı” başlıklı istatistik araştırmalarına göre; 2000 yılı itibarıyla Türkiye’de 7 milyon 838 bin 675 adet bina bulunuyor. 21. Yüzyılın başında yapılan sayımlara göre Erzurum’daki bina sayısı da 75 bin 758. Bu sonuçlara göre Erzurum’daki bina sayısının Türkiye’deki toplam bina sayısına oranı binde 9. 16 YILDA BİNA SAYISI YÜZDE 40 ORANINDA ARTTI DİE tarafından yapılan araştırmalara göre; Toplu konut hamlelerinin başladığı 1984 yılında Erzurum’da 54 bin 57 bina bulunurken, 16 yıllık toplu konut uygulamaları sonrasında bina sayısı 75 bin 758’e ulaştı. 2000 ile 2004 yılları arasında da daha önceki artış hızı göz önüne alındığında toplam bina sayısı 2004 yılında 80 bin civarında bulunuyor. TOPLU KONUT UYGULAMALARI ANA KENTTEN NÜFUS SİRKÜLASYONUNA YOL AÇTI DİE verilerine göre 1984 ile 2000 yılları arasında toplu konut uygulamalarıyla, Erzurum’daki bina sayısında yüzde 40 oranında artış kaydedildi. Bu dönem içinde ilin ilçelerinde toplu konut uygulaması gözlenmezken; ana kentte; Yenişehir, Dadaş kent, Yıldız kent ve Hilal kent toplu konut uygulamaları gerçekleştirildi. Aynı dönem sonrasında kent merkezinde de toplu konut çalışmaları başlatılarak, Dere Mahallesi, Çaykara, Kombina Caddesi güzergahlarında toplu konut imarı yoğunlaştı. ERZURUM’DAKİ BİNALARIN ÇOĞUNLUĞUNU KONUTLAR OLUŞTURUYOR DİE araştırmaları sonuçlarıyla Erzurum’da: 49 bin 619 konut, 5 bin 713 çoğunluğu konut, 669 konut dışı, 15 bin 969 işyeri, 374 eğitim,79 sağlık, 522’si resmi daire ve 332’si de dini hizmet amaçlı, 689’u konut dışı karışık, bin 271’i diğer ve 21’i de bilinmeyen olmak üzere 75 bin 758 bina bulunuyor. Toplam binaların yüzde 65.4’ünü konut, yüzde 21.07’sini işyeri, binde 4’ünü eğitim, binde 1’ini sağlık, binde 6’sını resmi daire ve binde 4’ünü de dini amaçlı yerleşim alanları oluşturuyor. SAĞLIK VE EĞİTİM BİNA SAYIMIZ DÜŞÜK Türkiye genelindeki toplam bina sayısı içinde eğitim ve sağlık hizmetlerine ait bina sayısının toplam bina sayısına ortalaması binde9’lara doğru seyrederken, Erzurum’da bu sektörlere ait bina sayısının toplam bina sayısına oranının düşük olması dikkat çekiyor. TEK KATLI EVLER DİRENİYOR Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yapılan “1984 ile 2000 yılları arasında İllere Göre Bina Kat Sayısı “ araştırma sonuçlarına göre, Erzurum’da bulunan binaların 51 bin 61’i tek, 12 bin 80’i 2, 4 bin 795’i 3, 2 bin 51’i 4, bin 963’ü 5, 2 bin 192’si 6, 484’ü 7 ile 9 ve 26 sı da 10 ve daha çok katlı durumda bulunuyor. 10 VE ÜZERİ KATLI BİNA SAYISI AZ Buna göre bina kat sayılarının Erzurum’daki toplam bina sayısına oranları da şöyle; Toplam binaların yüzde 67’sini 1 katlı binalar, yüzde 15.9’unu 2 katlı binalar, yüzde 6.3’ünü 3 katlı binalar, yüzde 2.8’ini 4 katlı binalar, yüzde 2.5’ini 5 katlı binalar, yüzde 2.8’ini 6 katlı binalar, binde 6’sını 7 ila 9 katlı binalar, on binde üçünü de 10 ve daha fazla katlı binalar oluşturuyor. DİKEY YAPILAŞMADA KORKUNÇ ARTIŞ GÖZLENİYOR Bu sonuçlara göre Erzurum’daki binaların yüzde 89’u bir ve üç kat arasındayken; yüzde 11’i de 4 ve daha yukarısı katlardan oluşuyor. Bu da Erzurum’daki hakim yapılaşmanın yatay doğrultuda olduğunu, 1984 sonrasında ise hızlı bir biçimde dikey yapılaşmaya doğru geliştiğini ortaya koyuyor. KENTTEKİ İMAR HAREKETLİLİĞİ KUZEYE DOĞRU KAYIYOR Erzurum’da 1984 yılına kadar imar hareketliliği kent merkezi ve güney açılımlıyken, Toplu konut uygulamalarının başladığı 1984 sonrasında ilin güney ve güney batı, batı ve kuzey alanlarında yoğunlaştı. Kentin akciğeri durumunda değerlendiren Palandöken eteklerinde Yenişehir ve Yıldız kent; Daphan Ovası’nın batı kesiminde Dadaş kent ve kuzeyde Erzurum ovasına doğu ise Hilal kent toplu konut bölgeleri imar edildi. Bu bölgelerde konut yapımı toplu konut kooperatifleriyle gerçekleştirilirken 1990 yılları sonrasında müteahhitler eliyle ve kooperatif kurularak konut yapımı başladı. Bu tür uygulama ise daha çok ana kent içinde ve TARİHİ MAHALLER YAPILAŞMA ÇILGINLIĞINA KURBAN EDİLDİ Çaykara Caddesi, Kombina Caddesi ve Saray Bosna caddesinde yoğunluk gösterdi. Ana kent içinde Yakutiye Beldesi sınırları içinde bulunan ve kentin tarihi kültürel dokusunu barındıran Vaniefendi, Muratpaşa, Dere mahalleleri tarihi kimliğini yitirerek, toplu konut alanlarına dönüştürüldü. Gecekondu önlemek amacıyla başlatılan toplu konut uygulamaları, 1990 sonrasında tek katlı evlerden çok katlı apartmanlarda yaşama arzusuna göre şekillendi. APARTMAN HAYATI, LÜKS YAŞAMIN BAŞLANGICI SAYILIYOR Erzurum’da toplam bina sayısına göre yüzde 67’lik oranda bulunan tek katlı evlerin kullanma kapasitesi, kalitesi ve verimliliğinin kısıtlı olması; sobayla ısıtılmak zorunluluğu, gibi sebepler kullanım alanları 100 ile yukarısında bulunan toplu konutlara yönelimi artırdı. 1994 yılına kadar 90 ile 110 metrekarelik alanlarda gerçekleştirilen toplu konut dairelerinin, 1995 ile 2004 döneminde 200 ve yukarısı alanda kurgulanmaları, tek katlı evlerde oturanların çok katlı apartmanlara cezp edilmesine yol açtı. TEK KATLI EVLER ESKİ MAHALLERİ SÜSLÜYOR Kentteki toplam bina sayısının yüzde 89’unu oluşturan bir ve üç katlı binaların çoğunluğu Şükrüpaşa, Sanayi, Caferiye, Lalapaşa, Esat Paşa, Gaziler, Aziziye, Veyisefendi, Taşmescit, Yoncalık, Kırmacı, Çırçır, Alipaşa, Köseömer, Dervişağa, Emirşeyh, Hacı Cuma mahallelerinde bulunuyor. Bu yerleşim alanlarında bulunan tek katlı evlerin büyük bir bölümü de kullanılmıyor.