ford ercihan otomotiv
Ana Sayfa Guncel Asayiş Siyaset Ekonomi Eğitim Kültür-Sanat Sağlık-Yaşam Spor Araştırma İnceleme Bölgeden Türkiye Teknoloji Seçime Doğru
Sokak hayvanları mercek altında
Sokak hayvanları mercek altında
Erzurum Halk Kültürü Derneği faaliyetlerine yeniden başladı
Erzurum Halk Kültürü Derneği faaliyetlerine yeniden başladı
Sekmen'den yerel kalkınma değerlendirmesi
Sekmen'den yerel kalkınma değerlendirmesi
ATAUNİV'den spora bilimsel destek
ATAUNİV'den spora bilimsel destek
Yangınzede Sağsöz: 'Sonuna kadar bekleyeceğiz'
Yangınzede Sağsöz: 'Sonuna kadar bekleyeceğiz'

Bünyamin Aydemir

70 yılda değişen ne var?
23 Haziran 2014 Pazartesi

Bundan tam 70 yıl önce açılan sorular, yazık ki henüz cevap bulmamıştır. O gün ki, endişeler, talepler bugün de geçerlidir.

İsterseniz en can alıcı olanından başlayalım:

“Bir İngiliz, Alman, Amerikan, Fransız, Rus, Japon, İtalyan, hattâ bir İspanyol, İsviçre, Finlândiya, İsveç, Bulgar şehir tipi var; fakat bugün bir Türk şehri yok!..

Herhangi bir mimarî ve şehircilik davasından uzak, sadece bir cemiyetin mekâna aksetmiş zaman ruhu üzerinde kalarak soralım; evet, bütün keyfiyet ve kemiyet ölçüleriyle, hemen her şahsiyetli milletin, milletlerarası ve orta malı unsurları yepyeni ve ayrı ayrı düzenler altında seciyelendiren şehirleri var da niçin bizim bir şehir tipimiz yok?”

Bu soru bugün de güncelliğini korumakta değil mi? Ayniyle hem de?

Buyurun: “Zira, içinden çıktığımız ve köklerine kibrit suyu döktüğümüz eski dünyaya karşılık içine girdiğimiz ve köklerinden feyizlendiğimiz başka bir dünya yok da ondan; zira, bir asrı geçkin bir zamandan beri bizi ruh arsasında köleleştiren dış çizgileri taklit zihniyeti, olmayışımızı, olamayışımızı, en fazla şehir plânında ilân ve ifşa ediyor da ondan.

Ve yine zira, büyük şehir, dış çizgiler halinde kopya edilmesi mümkün bir hadise değil, mekâna sızan bir ruhun, dış çizgiler halinde billûrlaşmış nescidir.

Sadece şehrini hendeseleştirecek bir ruha ve ruhunu pırıldatacak bir şehre mâlik olamamak yüzünden, tam bir asırdır, Batı adamının beylik ve orta malı (barok), (rokoko), (kübik), (ürbanizm) kırıntılarının posalarında gıda arıyor ve bunun ismine inkılâp diyoruz.

Bizim şahsiyetli bir dünya görüşümüz varsa, mutlaka hususi bir şehir tipimiz ve şahsiyetli bir şehir tipimiz varsa, mutlaka hususî bir dünya görüşümüz olmak icap eder; müzmin boşluğumuzu ve bir türlü olamayışımızı müşahhas plânların en sert, en katı ve kolayca elle tutulur cinsinden olan şehir plânında arasaydık, belki en esaslı eksiklerimizin mizanına ererdik.”

Ve bir başka soru:

“Hendese (ölçü)  ve nisbetin bütün şiir ile, hendese ve nisbet sıkıntısının bütün şiirini bir arada kucaklayan ve Süleymaniye kubbesine liyakat ilân eden o Türk şehri ki, Van kedileri gibi umumî bir soy benzerliği içinde başka başka çatıları, sokakları, meydanları ve her türlü müesseseleriyle, milyonluk celselerimizin, zaman içinde mekân ve mekân içinde zaman ölçüsünü heykelleştirecektir; bütün devlet ve millet kadromuzda bu tasayı çeken kaç kişi var?”

Bize göre yok ölçüsünde.

Beyni bu endişe ile meşgul, sorular ve sorgular sarmalıyla hayatı anlamlı kılan o yüksek düşünce adamı devam ediyor:

“İdarecileri, mütefekkirleri ve sanatkârlariyle, bu çileden uzak yaşayan insanlara, belli başlı bir hayat ve faaliyet içinde olmak imtiyazı verilemez!!!

Cemiyet iklimimizin, en geniş nezaret ufkuna malik taraçası demek olan şehrimizi plânlaştırmakla, ruhumuzu planlaştırmak arasında fark görmeksizin, şehrimizi, Türk şehrini, milyonluk Türk celselerinin toplantı mekânını istiyoruz!!!”

 

***

Kentsel dönüşüm heyulasıyla yatıp kalkanlar; “yıka yıka yapacağız” gibi anlamsızlığın anaforuna kendilerini kaptıranlar bir daha düşünsünler.

70 yılda alınan mesafe nedir?

Yıkılanlar ve yapılanlar…

Sahici bir envanter çalışmasıyla bu durum net bir biçimde ortaya konabilir. Gerçi çıplak gözle durumu görmek mümkün ya, ola ki, bilimsel kanıt talebi olur diye söylüyoruz.

Bize ait tasarlanmış bir kent tarifinden bile mahrumuz.

Durum bu iken, kırıntı misali var olanı da yıkmakla, yok etmekle meşgulüz.

Hep altını çiziyoruz, metruk ve mezbelelik isteyen yok! Aksine mamur kentlere özlem duyuyoruz. Ne ki, bu özlem yıkarak giderilecek bir özlem değil.

Yaparak, düzene koyarak, var olanı günün imkanlarıyla onarıp yenileyerek bunu yapabilirsiniz. Tabii, bunun için salim bir kafa, yüksek bir idrak en önemlisi de, netleştirilmiş bir medeniyet tasavvuru ile o medeniyete mensubiyet bilincinizin olması gerekiyor.

Son yıllarda yapılan tarihi cami ve benzeri yapılara ilişkin çalışma sahiplerini bu tarifin içine pekala koyabiliriz.

Ya diğerleri?

Meskun mahallerde hoyratça kat kat üstüne bina yapımlarını teşvik edenler?

Çilesiz, dertsiz, dahası idraksizler.

Şimdinin sorusu şu:

70 yıl önce dert edeni dinleseydik “ bu çileden uzak yaşayan insanlara, belli başlı bir hayat ve faaliyet içinde olmak imtiyazı verir miydik?”

Önceki sayfa   Sayfa başına git  
YORUMLAR
Toplam 6 yorum var, 6 adet görüntüleniyor. Onay bekleyen yorum yok.

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 
Göçeceğiz'e teşekkür 25 Haziran 2014 Çarşamba  16:49

Mükemmel bir tespit, kutlarım

Yorumu oyla      7      5  
göçeçeğiz 25 Haziran 2014 Çarşamba  13:17

biz yerleştiğimiz hiç bir şehirde torunumuzun yaşayacağını düşünmüyoruz ki her zaman göçeçeğiz gibi düşünüyoruz yabncılarla bizim farkımız zannımca bu

Yorumu oyla      7      5  
24 Haziran 2014 Salı  19:09

Soru Soran kişiyi bildirir misiniz.
EDİTÖR: Necip Fazıl Kısakürek

Yorumu oyla      8      5  
Cevat Turkcell 23 Haziran 2014 Pazartesi  15:29

Kardeşim bırakın şu pislikler temizlensin gitsin. Zaten yıktılar yapmıyorlarki.

Yorumu oyla      8      5  
Yavuz Kabasakal 23 Haziran 2014 Pazartesi  15:28

Yav bir gazete bile kurumsal kimlik yapıyorda koca millet kendine ait bir şehir şekli belirleyememiş. Bunu suçu kimde?

Yorumu oyla      8      5  
Sameh 23 Haziran 2014 Pazartesi  15:27

Bu soruları soranı da keşke yazsaydınız. Çok beğendim.

Yorumu oyla      9      5  
FACEBOOK YORUM
Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
ERZURUM
YAZARLAR
İslamhan Bulutlar
İslamhan Bulutlar
Aydemir’den Sert Uyarı: Siyaset Sokakta Değil, Sandıkta Yapılır
Ali Kemal Koçak
Ali Kemal Koçak
Hızlı Tren Haritasında Büyük Bir Boşluk: Erzurum
İzzet Fehmi Aksakal
İzzet Fehmi Aksakal
Ateş nereden tutuşuyor?
Can Umut Avcıgil
Can Umut Avcıgil
Erzurum’da Tarih Yürüyüşü yahut 3 Temmuz’un Sırrı
Baki Gezmiş
Baki Gezmiş
Yüce kitabımız Gölgesinde
Ahmet Göksan
Ahmet Göksan
Sıkıntının Sıkıntısı
ÇOK OKUNANLAR
ÇOK YORUMLANANLAR
ARŞİV
ANKET
Erzurum’un Türkiye Yüzyılı Önceliği:

Göçün Önlenmesi
Milletvekili Sayısının Yeniden Yükselmesi
Raylı Sistem
Türk Dünyası Merkezi Konumunu Alması
Tarımsal Sanayi Merkezi Olması
Erzurum İmaj ve Algısının Güncelleştirilmesi
Yeni Stadyum
Erzurum’un Eski Mahallelerine Yeniden Kavuşması
Betonlaşmanın durdurulması
Hepsi


Sonuçları göster Anket arşivi
FACEBOOK'TA ERZURUM GAZETESİ
TWITTER'DA ERZURUM GAZETESİ
ERZURUM GAZETESİ
Ana Sayfa Guncel Asayiş Siyaset Ekonomi Eğitim Kültür-Sanat Sağlık-Yaşam Spor Araştırma İnceleme Bölgeden
KünyeHakkımızda KünyeKünye İletişimİletişim FacebookFacebook TwitterTwitter Google+Google+ RSSRSS Sitene EkleSitene Ekle Günün HaberleriGünün Haberleri
Maxiva