Piyasalarda ‘Kriz Travması’

SON YILLARIN EN DURGUN ARİFESİ

Erzurum, son yılların en durgun bayram arifesini yaşıyor. Kışlık ve Bayramlık giysileri vitrinlerine taşıyan esnaf daha sezon açmadan indirime hazırlanıyor. Nakitli alışverişlerin hemen hiç seviyesine indiğini belirten esnaf, kredili satış oranının da düştüğünü belirterek, kriz havasının ticaret sektörünü vurduğundan yakınıyor.

VATANDAŞ HARCAMAKTAN KORKUYOR

Krizin getirdiği geçinme korkusu endişesi ve baskısı alım gücü zaten düşük olan vatandaşı piyasalardan çekiyor. Gıda sektöründe faaliyet veren esnaf, halkın zorunlu harcamalarından bile kısıntı yaptığını, bu yıl önceki yıllarda kurbanlık harcamaları için bayram arifesinde yaşanan alışveriş hacmi daralmasının çok üstünde bir durgunluk yaşandığını kaydediyor. Krizin en temel harcama olan gıdaya kadar inebiliyor. Gıda ürünlerinde tercihlerin değişimine ve ucuz ürünlere kaymaya neden olabiliyor.

KURBAN SATIŞLARI DURDU

Besicilerin mallarını sergilediği kurbanlık satış alanlarında da vatandaşlar sadece fiyat sormakla yetiniyor. Önceki yıllarda kurbanlıkları il dışına götürerek pazarlayan besiciler, bu yıl yalnız Erzurum’da satış yaptıklarını, fiyatlarda önceki yıllara göre düşüş olmasına rağmen kurban alımlarının başlamadığını belirtiyorlar.

BEYAZ EŞYA SEKTÜRÜNDE İŞLER KESAT

Beyaz eşya ve ev döşeme piyasası tam bir suskunluk içerisinde. Kredili satış yapan ve borç ödemelerinde vade artırımına giden esnaf, vatandaşlara her türlü kolaylıkları sağlamalarına rağmen, bayram öncesi alışveriş beklentilerini bulamıyor. Bu sektörde marka ürün pazarlayan işletme temsilcileri, mal sirkülasyonunun azaldığını, durgunluk ötesinde bir ekonomik durum yaşandığını ifade ediyorlar..

TURİZMCİLER KAYGILI

Hizmetler sektörünün Kış turizmiyle ifade bulduğu Erzurum’da turizm işletmecileri sezon öncesi rezervasyonlarında ciddi oranda düşüş yaşandığını, Kuzey ülkelerinden gelen turist sayısının sıfırlanma noktasına geldiğini belirterek, karın henüz yağmadığı Erzurum’da kriz söylentilerinin turizm piyasasını dondurduğunu, sektörün ciddi sorunlar yaşadığını  aktarıyorlar.

KRİZ AMBİANSI

Emek yoğun sektörlerin ağırlıklı olduğu, sanayi sektörünün ise hemen hiç bulunmadığı Erzurum’da, sanayi kentlerindeki gibi işçi çıkararak krizi atlatmak şeklinde bir olgu yaşanmıyor. Küresel kriz piyasalardaki  en belirgin etkisini nakit sıkıntısı, mal ve hizmet ödemelerinin aksaması şeklinde kendini gösteriyor. Buna rağmen kriz moral etki oluşturarak vatandaşı piyasadan çekiyor, esnafı ise kaderiyle baş başa bırakıyor.

MORALLER ÇÖKÜK

Sivil ekonomik inisiyatif kuruluşları, Erzurum’da kriz öncesi dönemde bile protestolu senet sayısında patlama yaşandığını, kapanan işyeri sayısında önceki yıllara oranla artış belirlendiğini, icralık olan esnaf sayısının çoğaldığını, krizin bütün bu olumsuzlukları katlayan bir moral etkisi uyandırarak ticaret sektörünü durma noktasına taşıdığını vurguluyorlar.