VERİLER VE ACI GERÇEKLER
Merkez Bankası protestolu senet verilerine göre 2000 yılından bu güne, Erzurum protestolu senet sayısı iller sıralamasında ilk 25 il arasında bulunuyor. Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde protestolu senet sayısının en yüksek olduğu il durumundaki Erzurum, teşvik kapsamındaki iller içinde de birinci durumda.
DOĞU’NUN EN BORÇLU İLİYİZ
2000 yılında protestolu senet sayısı sıralamasında 26’ıncı olan il 2001 yılında 20’inci, 2002 yılında 21’inci, 2003 yılında 18’inci, 2004 yılında 19’uncu, 2005 yılında 20’inci, 2006 yılında 21’inci, 2007 yılında22’inci, 2008 yılında ise 24’üncü sırada yer aldı. Erzurum bu yılın sekiz ayında protestolu senet sayısının en yüksek olduğu 24’üncü il durumunda bulunuyor.
10 YILLIK DÖNEM
Merkez Bankası verilerine göre, Erzurum’da 2000 yılında bin 121, 2002 yılında bin 248, 2003 yılında bin 821, 2004 yılında 2 bin 972, 2005 yılında 5 bin 94, 2006 yılında 7 bin 167, 2007 yılında 10 bin 107, 2008 yılında 9 bin 880 senet protesto edildi. 2009 yılının Ocak-Ağustos döneminde ise protestolu senet sayısı 6 bin 89’a ulaştı.
KİŞİ BAŞINA BORCUMUZ
Protestolu senet tutarlarıyla nüfus sayısı orantılandığında Erzurum’da kişi başına 58 TL’lik borç düşüyor. Bu tutar, Doğu Anadolu Bölgesi ve Teşvikli iller ortalamasının oldukça üstünde bulunuyor. Ticaret sektörünün protestolu durumu, hem il ekonomik dengesinin bozulduğunu, hem de ticaret sektörünün geleneksel disiplininin bozulduğunu ortaya koyuyor.
KONUTTA SORUN
İl ekonomisindeki dengesizlik konut sektöründe de ortaya çıkıyor. Sektörde iskana açılmasına rağmen tapusu bulunmayan yüzlerce konut var. Bu durum emlak satışlarını da olumsuz etkiliyor. Tapu alınmamasına sebep ise, yüklenicilerin inşaat malzemesi alımlarında evleri ipotekli göstermeleri olarak belirtiliyor.
İTİBARIMIZ ZEDELENİYOR
Protestolu senet sorunu, il ekonomisinin kanayan yarası. Esnaf, tüccar ve işadamları katma değer üretmek çabası gösterirken, hizmet ve mal üretimindeki girdi maliyetlerinin yüksekliği, hizmet ve malın maliyet yüksekliğiyle rekabet imkanı bulamaması ve stoklarda kalması sebebiyle borçlarını ödeyemiyorlar. Bu durum protestolu senet artışını körüklerken, Erzurum ekonomisinin itibarını da zedeliyor.