MMO ENERJİ KAYNAKLARINI ANALİZ ETTİ
YERLİ VE YENİLEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI KULLANILMALIDIR
Makine Mühendisleri Odası Erzurum Şube Başkanı Abdulgaffur Yeniay, Odaları tarafından doğalgaz ile ilgili hazırlanan raporu değerlendirdi. Yeniay, bugüne kadar uygulanan yanlış politikalarla enerjide dışa bağımlılığın yaşandığını ifade etti.
İran’ın doğal gaz sevkıyatının kesmesi, enerji politikalarında dışa bağımlılığın yarattığı sonuçları değerlendirmek ve yanlış politikaları gözden geçirmek için bir imkan olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirten Yeniay, “İran’ın Türkiye’ye gaz sevkıyatını durdurması, 2006 Ocak ayında Rusya ve İran’ın, 2007 Ocak ayında da İran’ın ülkemize sattığı doğalgazı azaltmasını hatırlatmıştır. Kronikleşen sorun, yoğun kış şartları nedeniyle bugün İran’ın, yarın “arz sıkıntısı, fiyat sorunu” veya başka bir nedenle Rusya’nın Türkiye’ye sattığı gazı azaltmasıyla açıklanamayacak ve iddiaların aksine “üç beş gün içinde” çözümlenmeyecek kadar ciddi bir sorundur. Son üç yılın Ocak aylarında yaşanan gelişmeler bu gerçeğe işaret etmektedir. Sorunun temelinde yıllardır çeşitli siyasal iktidarlarca enerji sektöründe izlenen yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına ağırlık vermeyen, enerjide serbestleştirme politikaları ve dışa bağımlılık bulunmaktadır. Bu çarpık politikalar nedeniyle, Zengin linyit ve taş kömürü kaynaklarımız yeterli bir şekilde değerlendirilmemiş, bugünkü elektrik üretim kapasitesinin dörtte biri oranında 10.000 MW kapasite ömür yakıtlı santraller kurulmamış, Özelleştirileceği gerekçesiyle mevcut linyit yakıtlı santrallerde gerekli iyileştirme, kapasite artırımı, bakım ve onarım çalışmaları yapılmamış, Zengin hidrolik kaynaklarımızın yalnızca 1/4’i değerlendirilmiş, yapımı süren santrallerin süresi içinde bitirilmesi için DSİ’ye yeterli kaynak aktarılmamış, Yerli rüzgar ve jeotermal kaynaklarımız yeterince değerlendirilmemiş, Toplam elektrik enerjisi üretiminin % 23.66’sı, “doğalgaz temin ve üretilen elektriğin satın alma “ garantisi verilen özel sektör santrallerinden satın alınmış, elektrik üretiminin % 50’si doğal gaza dayandırılmış, ithal taşkömürü ile birlikte bu iki girdinin payı % 55’e ulaşmış, Doğalgaz temininde Rusya’ya % 63, İran’a %18 oranında bağımlı kılınmış ve doğalgaz temin anlaşmalarına Türkiye aleyhine hükümler konulmuştur” dedi.
YERLİ ÜRETİM KAYNAKLARINA AĞIRLIK VERİLMELİ
Doğalgaza bağımlılığın dezavantajlarına değinen Yeniay, “Enerji politikalarından bir an önce vazgeçilerek yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımıza yatırımlar yapılmalıdır. Doğal gazın gerek birincil enerji tüketiminde gerekse elektrik üretiminde payı azaltılmalıdır. Doğal gazın kentlerde ve sanayide kullanımının yaygınlaşması yanı sıra yeni tesis edilecek santrallerde yakıt olarak kullanılmasıyla doğal gaza talebin daha da artacağı resmi kurumlarca tahmin edilmektedir. Doğal gaz tüketim artışındaki en büyük etken, elektrik enerjisi üretiminin yaygın bir biçimde doğal gaza dayandırılmasıdır. Elektrik üretimi içinde ithal doğal gaz ve taşkömürünün elektrik üretiminde yarıyı aşan payları, yerli ve yenilenebilir kaynaklar devreye alınarak, kademeli olarak önce % 30’lara, sonra dörtte birlere düşürülmelidir. 190 milyar kws olarak gerçekleşmesi beklenen 2007 elektrik üretiminin neredeyse iki katı kapasitede yılık üretimi sağlayabilecek yerli kaynaklar, atıl vaziyette değerlendirilmeyi beklemektedir. Yerli linyit kaynaklarının % 70’i, hidrolik kaynaklarının % 75’i, rüzgar ve jeotermal potansiyelin ise neredeyse tamamı değerlendirilmeyi beklemektedir. Elektrik enerjisi üretiminde ulusal ve kamusal kaynaklar ile yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık verilmelidir. Özel olarak elektrik enerjisi üretiminde, genel olarak tüm enerji kaynaklarının temin ve kullanımında, ülke ve kamu çıkarlarını gözeten bir strateji esas alınmalı ve ülke ölçeğinde geçerli olacak bir “Master Plan” uygulamasına geçilmelidir. Doğalgaz ithalatı ile ülke ihtiyaçları arasında bir açık söz konusu olduğunda, kentlerin ve sanayinin gazı kesilmemeli, doğalgaz yakıtlı elektrik üretim santrallerine verilen gazda kesinti yapılmalıdır. Termik santrallerimizde gerekli bakım, onarım, iyileştirme, kapasite artırımı çalışmaları hızla sonuçlandırılmalı çevre kirliliğini önleyecek önlemler alınmalı, bu santraller tam kapasitede çalıştırılmalıdır. Yerli doğal gaz üretiminin artırılmasına çalışılmalıdır. Zonguldak taşkömürü sahalarındaki metanın ticari olarak kullanım imkanları sağlanmalıdır. TPAO’nun Karadeniz’deki ve ülkenin bütünündeki doğal gaz ve petrol arama çalışmaları desteklenmelidir. Kamusal planlama, kamusal üretim ve yerli kaynak kullanımını reddeden, bu alandaki yatırımların aksama, gerileme ve gecikmesinin temel nedenini oluşturan serbestleştirme ve özelleştirme uygulamalarından vazgeçilmeli, enerji sektöründe kamusal çıkarları gözeten planlama ve uygulamalar esas olmalıdır” diye konuştu.