KARS ŞURASI’NDA KONUŞAN ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENTİM ÜYESİ YARD. DOÇ. DR. KEREM KARABULUT:
İran’ın bölge için önemi büyük
Kars Valiliği, Belediye Başkanlığı, Ticaret ve Sanayi Odası (KTSO) Başkanlığı'nın katkı ve destekleriyle merkezi Ankara'da bulunan Kars-Ardahan-Iğdırlılar Birliği (KAI-BİR) Dayanışma Platformu tarafından düzenlenen ve 2 gün sürecen Kars Şurası'nda, tarım, hayvancılık ve sınır ticareti masaya yatırıldı.
Devlet Su İşleri Sosyal Tesisleri'nde düzenlenen Kars Şurası'na, Vali Mehmet Ufuk Erden, 14. Mekanize Piyade Tugay Komutanı Tuğgeneral Ercan Okan, Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu, AK Parti Kars Milletvekili Selahattin Beyribey, Kars Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ali Güvensoy, KAI-BİR Dayanışma Platformu Genel Başkanı Sebahattin Şengül, Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Rektör yardımcısı Prof. Dr. Cevdet Bozkuş, daire amirleri ve vatandaşlar katıldı. Açılış konuşmasını yapan KAI-BİR Dayanışma Platformu Genel Başkanı Sebahattin Şengül, Kars Şurası'na İstanbul, Ankara, Erzurum ve Kars'tan bilim adamlarının konuşmacı olarak katıldığını ve sunulan 29 bildirinin Kars ekonomisine ve istihdama katlı sağlayacağını umduğunu söyledi.
TEŞVİK BÖLGESEL VE SEKTÖREL OLMALI
KTSO Başkanı Ali Güvensoy ise konuşmasında, bu bölgelere yatırım yapılmamasının gizli sebeplerinden birisinin de önlerine konulan bürokratik engeller olduğunu belirtti. Son çıkan 5084 sayılı Teşvik Yasası'nın doğuya ve özellikle de Kars'a uygun olmadığını savunan Güvensoy, "Kars; Düzce, Osmaniye, Uşak gibi veya buna benzer illere eşdeğer olmamalı. Yatırımcıyı buraya getirebilmek için özendirici farklılıklar olmalıdır. İlimizde her 3 kişiden 1'i göçmüştür. Esnafımızın durumu hiç iyi değil. Siftahsız kepenk kapatıyorlar. Gençlerimiz internet kafelerinde iş yok, istihdam yok. Sınır kapılarımız kapalı" dedi.
Sınır kapısının kapalı olması konusunun salonda bulunan AK Parti Kars Milletvekili Selahattin Beyribey'e seslenerek konuşan Güvensoy, "Erivan'dan kalkan uçaklar bazı illere inip kalkıyor. Sadece ambargo niçin Kars'a bunu anlamış değiliz. En azından Aktaş Sınır Kapısı ve Kars-Tiflis Demiryolu'nun bir an önce faaliyete geçirilmesi gerekmektedir" diye konuştu.
Güvensoy ayrıca, tüm bu sıkıntıların göz önüne alınarak bu illerde yaşayanlardan vergi alınmaması ve alınıyorsa da vergi süreçleri ve oranlarının azaltılmasının şart olduğunu vurguladı.
TÜRKİYE ÖNEMLİ BİR ÜLKE
Erzurum Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Kerem Karabulut ise İran'ın bölgedeki önemine vurgu yaparak, tarım, hayvancılık ve bozulmamış doğal yapısı açından Türkiye için çok önemli bir pazar olduğunu söyledi. Amerika'nın bile çok yoğun gözünün olduğu bir pazar konumunda bulunan İran'ın, Türkiye'ye sınır ve komşu önemli bir ülke olduğunu ifade eden Karabulut, Kars, Ardahan ve Iğdır bölgesindeki 6 sınır kapısından ikisinin dışında diğerlerinin açık olduğunu ve en fazla sınır kapısı olan bölge olduğunu vurguladı. Karabulut, 1991 yılı sonrasında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) dağılmasıyla ayrılan cumhuriyetlerle yapılan ticaret kapasitesine bakıldığında bölgenin ne kadar geri kaldığının net bir şekilde görüldüğüne dikkat çekti. Karabulut daha sonra şunları söyledi:
"70 milyonluk pazar olan İran'ı özellikle vurgulamak istiyorum. İran'ın ihracatı içerisinde Türkiye'nin payı yüzde 1.1, ithalatı içindeki payı ise 2.1'dir. Bu demektir ki Türkiye elindeki bu potansiyeli kesinlikle aktif bir şekilde kullanamamakta, ilişkilerini geliştirememekte. Azerbaycan ve Gürcistan'da aynı. Ermenistan ile 40 milyon dolarla 200 milyon dolar arasında gerçekleşebilen bir ticaret potansiyelimizin olduğu bilim adamlarınca vurgulanıyor. İthalat ve ihracat rakamlarına bu bölgeye nazaran batığınızda çok ilginç bir durum ortaya çıkıyor. Türkiye'nin kullanması gereken önemli bir potansiyel ve avantajdır. Bölgedeki birinci öncelikli problem bürokrasi problemidir. Ermenistan sınır kapısının açılması konusunda çekinceler vardır. Azerbaycan bölge ülkeleri içerisinde en güvenilir ülke midir? Bu sonuç çıkmadı. İran en güvenilir bölge olarak çıktı. Bunun sebebi de İran ile Türkiye'nin çok uzun yıllardır sorunsuz komşu ilişkilerinin olması ve İran'ın çok büyük bir pazar olmasıdır. Ermenistan sınır kapısının açılması konusunda Azerbaycan önemli bir belirleyici özellik taşıyor. Ermenistan'a ticaret yapanlar üzerinde yaptığımız araştırmada yüzde 65.5'i Ermenistan sınır kapısının açılmasını istiyor, yüzde 34.5'i ise kapının açılmasından yana değil. 2000 yılında da aynı araştırmayı yaptım. O araştırmada da yine aynı soruyu sordum. O dönemde kapısının açılmasını isteyenlerin oranı yüzde 100'dü oysa gün geçtikçe kapının açılmasını isteyenlerin oranı düşmekte. Buna neden ise Ermenistan'ın yanlış politikalarıdır. Bunlarda toprak talebi ve soykırım iddiasıdır. Kısacası Ermenistan politikasında Mustafa Kemal Atatürk'e atıfta bulunmak istiyorum. 1921 yılında Azerbaycan Büyükelçiliği'nin açılışı esnasında söylediği şu söz çok anlamlıdır, 'Azerbaycan Asya'daki kardeş hükümet ve millet için bir temas ve ilerleme noktasıdır.' İşte bu söz her zaman Ermenistan politikasında mutlak surette güncel tutulmalı ve her daim gözönüne alınmalıdır."