İL SAĞLIK MÜDÜR VEKİLİ DR. ÖRNEK:
"ÇİĞ SEBZE VE MEYVELER YIKANMALI"
Türkiye'de başlıca çocuk ölüm nedenlerinden olan ishale bağlı ölümleri önlemek amacıyla Sağlık Bakanlığı tarafından ülke genelinde 1986 yılından beri yürütülen "İshalli Hastalıkların Kontrolü Programı" kapsamında ishale bağlı ölümler, çocuk ölümleri içerisinde 2. sıradan 7. sıraya gerilediği belirtildi.
Erzurum İl Sağlık Müdür Vekili Dr. Muhammet Örnek, yaptığı açıklamada, gelişmişlik ölçülerinden olan bebek ölüm hızının binde 28.7 ve 5 yaş altı çocuk ölüm hızının binde 37 daha aşağı çekilmesi ve çocukluk çağında ishalli hastalıkların yaz aylarında daha sık görülmesi ve önlem alınmadığı takdirde ölümlere yol açabildiği için önleyici çalışmaların çok yönlü devam etmesi gerektiğini belirtti. Dr. Muhammet Örnek, şunları söyledi:
"İlkbahar ve yaz aylarında özellikle bölgemizde çocuklarda ishal sık görülmektedir. Yaş sebze ve meyvelerin daha çok yenildiği yaz aylarında alt yapı yetersizliği (Tuvalet, kanalizasyon yetersizliği vb.) kişisel hijyen ve kara sinekler ishalin salgın yapmasına sebep olmaktadır. 2 yaş altı çocuklarda virüsler, özellikle rotavirüsler yaz aylarında görülen ishallerin en sık nedenidir. Ayrıca 2 yaş üstü çocuklarda ve erişkinlerde Salmonella Typhi, Salmonella Paratyphi, Shigella, E. Coli ve Vibrio Kolera gibi bakteriler Hepatit A virüsü ve Rota virüsü gibi virüsler ishale en sık yol açan mikroorganizmalardır. Bakterilerin yol açtığı ishalli hastalıklar Tifo, Paratifo, Dizanteri, Kolera gibi hastalıklardır. Ayrıca çocuklarda ve erişkinlerde Hepatit A virüsü ve Rota virüsü viral gastroenteritlerin en sık nedenidir. İshal öncelikle vücuttan büyük miktarda tuz ve su kaybı meydana getirir. Vücuttan besin maddeleri de kaybedildiği için beslenme bozukluğuna neden olarak çocuğun gelişimini durdurur. Su kaybı uygun tedavi ile giderilmediği takdirde çocuğun ölümüne neden olur. İshalli çocuğun tedavisinde anneler şu 3 kuralı bilmelidirler; ishal süresince çocuğuna daha sık öğünler vererek beslenmeye devam etmelidir. İshal süresince emziriyorlarsa daha sık emzirmelidirler. Süt içiriliyorsa sütü sulandırıp miktarını arttırmalıdırlar. En yakın sağlık kuruluşundan temin edebilecekleri tuz ve şeker karışım paketlerini (ORS) alarak annelere tarif edilen şekilde kullanmalıdırlar. Şayet ishal kanlı-mukuslu olursa 3 günden fazla devam ederse, çocuğun ağzı, dili, cildi kurumuş, halsiz ve bitkin görünüyorsa mutlaka doktora götürülmelidir."
Dr. Örnek, ishalden korunmak için bebeklerin en az 6. ayına kadar emzirilmesi ve 6. ayında ek gıdalara başlanması gerektiğini de hatırlatarak, "Çocuklar dengeli bir şekilde beslenmeli ve aşıları zamanında yapılmalıdır. Bütün bunların yanında çocuklara tuvalet alışkanlığı el ve ağız temizliği öğretilmelidir. Yiyecekler kapalı kaplarda saklanmalıdır. Her eve bir tuvalet yapılmalı ve çocuklara kullanılması öğretilmelidir. Çocuklara temiz kaynaklardan sağlanan içme suları verilmelidir. Çiğ yenen sebze ve meyveler mutlaka yıkanmalıdır" dedi.