'HÖLLÜK, BİR ANADOLU GERÇEĞİ'

'HÖLLÜK, BİR ANADOLU GERÇEĞİ' Doğu Anadolu'da, yeni doğan bebeklerin ısıtılmış toprağa sarılarak kundaklanması olarak bilinen höllük araştırmasında, günümüzde düşük sosyoekonomik değerlere sahip kırsal bölgelerde bu geleneğin halen devam ettiği ortaya çıktı. "Höllük, Bir Anadolu Gerçeği" adlı Araştırmada, Anadolu'da geçmiş yüzyıllarda en sık kullanılan çocuk kundaklama yönteminin höllük olduğu, bu yöntemde yeni doğan bebeklerin ısıtılmış toprağa sarıldığı kaydedildi. Höllüğün, kışları uzun ve sert geçen Doğu Anadolu insanının çaresizlik karşısında yavrusunu korumak için başvurduğu bir yöntem olduğuna işaret edilerek, günümüzde sosyoekonomik seviyesi düşük olan kırsal bölgelerde bu geleneğin halen devam ettirildiği kaydedildi. Araştırmada şu bilgilere yer verildi: "Anadolu'nun kırsal bölgelerinde bebeğin doğumu yaklaştıkça, bebeğin derisine yapışmayan ve pişik yapmayan 'höllük' adı verilen kundak toprağı çuvallarla eve taşınmaktadır. Höllük yapımı için kullanılan killi toprak, emicilik özelliği sayesinde yenidoğan bebeklerde alt bezi olarak da kullanılmaktadır. Mercimek büyüklüğünde elenen höllük toprağı vücudu yakmayacak ısıda tavada kızdırılarak, kundak bezinin içine serilen höllük bezine yayılmakta ve çocuk bunun üzerine yatırılarak sarılmaktadır. Ufalanan höllük toprağınınsa pişik tedavisinde kullanıldığı bilinmektedir. Ancak bilindiği gibi, toprak pek çok mikroorganizmanın yaşamı ve taşınması için uygun bir ortamdır. Toprakta yaşayan pek çok farklı patojen insana bulaşmakta ve hastalığa yol açabilmektedir. Bu patojenler arasında bakteri, mantar, protozoa ve parazitler. Özellikle toprakta bulunan bazı patojenler ciddi enfeksiyonlara sebep olmaktadır". Höllüğün, Anadolu'da alüvyonların getirdiği ve alüminyum silikat ihtiva eden sedimenter bir toprak çeşidi olduğu aktarılan araştırmada, "Höllük ısıtılarak uygulandığında, bebeğin belirli bir ısıda uzun süre kalmasını ve toprağın iyi emicilik özelliğinden dolayı alt bezinin sık değiştirilmesini önlediği için, özellikle kış mevsiminde sıklıkla kullanılmaktadır" ifadeleri kaydedildi. Günümüzde höllük benzeri geleneksel uygulamaların, çoğunlukla Doğu Anadolu'nun kırsal bölgelerinde halen devam ettiği bildirilen araştırmada, "Sağlık Bakanlığı gebelik döneminde rutin olarak tetanos aşısı önermektedir. Bu aşı ücretsiz olarak uygulamasına rağmen kırsal bölgelerde yaşayan hamile bayanlar düzenli olarak gebelik takibine gitmedikleri için risk altında bulunmaktadır. Bu nedenle, gezici sağlık hizmeti veren sağlık ekiplerinin, kırsal bölgelerde yaşayan hamile kadınlara gebeliklerinin üçüncü ayında en az bir ay arayla 2 kez tetanos aşısı uygulamaları gerekmektedir. Aynı zamanda bu sağlık görevlilerinin anne adaylarına göbek kesiminin uygun olmayan aletlerle yapılmasının ve bebeğin höllük benzeri uygulamalara maruz kalmasının yanlış olduğunu öğretmesi yaşamsal önem taşımaktadır. Sağlıklı kuşaklar yetiştirmek için anne ve bebek bakımıyla ilgili konularda yapılan eğitim ve hizmetlerin kırsal bölgelere de kaydırılması gerekmektedir" tavsiyelerinde bulunuldu.