Tunus, Mısır, Libya, Bahreyn, Yemen….. Ve devam edip gidiyor liste.Tabii ki ilgili ilgisiz herkes birbirine soruyor, ne oldu bu Ortadoğu ülkelerine diye..
Elbette bu hadiselerin sebepleri var ..Durduk yerde bu halk isyanları başlamadı. Önce bu ülkelerden bir liste sunmak isterim. Listede her ülke liderinin yönetim başında oluğu süreye dikkatinizi çekmek istiyorum. Bu süreleri dikkate aldığınızda isyanların zaten en önemli sebebi ortaya çıkmış oluyor.
EN ÖNEMLİ SEBEP
1-Mısır: Hüsnü Mübarek 29 yıldır tek başına ülkeyi yönetiyor. Tam 44 yıldır olağanüstü hal kanunları ülkeye hakim..Daha beteri 58 yıldır aynı askeri kadro ordunun başında..Vatandaşın gıkı çıkmıyordu.
2-Libya: Ortadoğu’nun kutup Yıldızı sayılan Muammer Kaddafi 41 yıldır iktidarda..Bu yazıyı yazdığım sırada Libya’nın isyan bilançosu çok ağırdı. Halkla beraber ordu da ikiye bölünmüş, ağır silahlarla her yerde kıyasıya savaş..Ölü sayısı 2 bin..Amerikan’ın askeri müdahalesi an meselesi..!
3-Yemen: Tam 32 yıldır Ali Abdullah Salih ülkenin başında..
4-Sudan: Aynı parti 41 yılını iktidarda doldururken Ömer Hasan EL-Beşir de 21 senedir aynı koltuktan inmiyor,
5-Cezayir: Aynı Parti 46 yıldır iktidarda..Ülkenin başında Abdülaziz Butefika tam 11 yıldır aynı koltukta..
6-Ürdün: Krallık babadan oğla ve ömür boyu..2.Abdullah babasından aldığı koltukta 11 senedir oturuyor. O da çocuk yaştaki oğlunu şimdiden krallığa hazırlıyor..Babası koltuğu dedesinden, dedesi de İngilizlerden almıştı.
7-Suudi Arabistan Krallığı:Kral Abdullah 5 yıldır iktidarda..Kendisinden önce ülke idaresi 29 yıl boyunca ellinde tutan Kral Fahd’taydı.Fahd ölünce yerine kardeşi Abdullah geçti. Fahd da diğer kardeşinden idareyi devir almıştı.
8-Suriye : Baas partisi 41 yıldır iktidarda..Hafız Esad 30 yıl boyunca ülkesini diktatörlükle yönetti. Oğlu ise 11 yıldır ülke başında.. Babasına rağmen biraz ılımlı..Ama yönetim saltanatı, babadan oğula devam ederek geliyor.
9-Tunus: Ülkesini bırakıp kaçan A.Bin Ali tam 23 yıllık bir liderliğe sahipti..O da ülkesi için demir yumruktu. Ancak yönetim çok değişmedi. Bu yüzden rahatsızlık hala devam ediyor; 65 yıldır yönetimde ayak direten radikal gruplar yine işbaşındalar.
BAŞKA BİR NEDEN..
Kişi diktatörlüğüne veya geleneksel aile egemenliğine dayanan idareler artık bu çağa uygun değiller. Bunlar zaten tolerans limitlerini bitirmişler. Özgürlük ve demokrasiyle yönetilen ülkelerin oyuncağı olmaktan öteye geçememişler. Artık bu gidişatı durduramıyorlar. Bahreyn lideri Al-Halife her aileye bin dinar hibe para verdiği halde isyanları durduramadı.
BİR NEDEN DAHA
Ülkeler çağın gerisinde kalınca kendilerine çelme takarlar, tökezletirler ve düşürürler. Daha evvel ABD. nin bu ülkeler için savaşla başlattığı BOP projesi de bu şablona oturmuyor muydu? Kendi has yönetimleri yerine, onları çağdaş yönetimlere kavuşturmak istiyordu..
Ayrıca dünya Ortadoğu’daki filmi daha önce de seyretmişti: Komünizmin 1993’de çökmesi böyle olmadı mı? Berlin duvarı yıkılmamış mıydı? Üstelik komünizm dünyanın yarısına hâkimdi ve Ortadoğu gibi bölgesel de değildi.
Çağ ve uygar dünya zorluyor, İnsanlık artık kendi fıtratına uygun erdemlikler ister: Özgürlük, insanca yaşama, İnsan hakları, adalet, eşitlik, sevgi ve saygı,
DOMİNO ETKİSİ
Siyasal ve sosyal sarsıntı yaşayan Ortadoğu ülkeleri ekonomide, sanayide, siyasette hele eğitimde birleşik kaplar kanunu gibi hep aynı seviyede geri kalmışlar. Birlikte isyan ve iç çatışmalara kalkışmaları da bu benzerlikten kaynaklanan bir domino etkisidir.
Örnek olarak eğitime bakalım; Mısır’da okur-Yazar oranı hala yüzde 60’larda, kadınlarda bu oran daha da düşük..Yemen’de erkeklerin yüzde 50’si ancak okur-yazar..Cezayir farklı değil,..Kısaca Ortadoğu’da okur-Yazar oranı ortalama yüzde 10 civarındayken gelişmiş ülkelerde yüzde 98-99’lar seviyesinde..
GELİR DAĞILIMI
Ortadoğu Ülkelerinde gelir dağılımı problemi sadece zengin-Fakir katmanları arasında değil..Bununla birlikte İdareci kesim ile halk arasında çok bozuk hale gelmiştir..Öyle ki ülke geliri bir kişinin veya bir ailenin ellinde..Örneğin Mısır’ın milli geliri 218 milyar dolar iken, Hüsnü Mübarek ve ailesinin serveti 70 milyar dolardır.
Atasözümüzü herkese ders olacak şekilde yazının sonuna etiket gibi yapıştırmak istiyorum.. “Birisi yer, birisi bakar, kıyamet ondan kopar ” diye..!