Uzundere İnanç Turizmi’nde iddiali

Özellikle Haziran ve Temmuz aylarında Gürcistan’dan gelen başta din adamları olmak üzere Hristiyan Gürcüler’in akınına uğrayan Erzurum’un Uzundere ilçesindeki Öşvank Kilisesi, Bizans dönemine ait en eski kiliselerden olması nedeniyle de, Anadolu’daki eşsiz eserler arasında yer alıyor.

DİNİ RİTİÜELLER

Erzurum’da inanç turizmi açısından önemli tarihi eserler arasında bulunan Öşvank Kilisesi, Hristiyan Gürcüler için ayrı bir önem taşıyor. Dini ritüelleri gereği bu kiliseyi ziyaret ederek hacı olduklarına inanan Gürcüler, çoğu zaman gruplar halinde geldikleri Erzurum’un Uzundere ilçesinde hem ibadetlerini yerine getirmiş, hem de Erzurum’un inanç turizmi amacına katkıda bulunmuş oluyorlar.

TARİHÇESİ

Erzurum Uzundere ilçesi, Çamlıyamaç Köyü’nde bulunan Öşvank Kilisesi’nin yapımına, Bagratlı Hanedanlığı zamanında III. Adenese tarafından 961 yılında başlandığı öğrenilirken, kitabesindeki bilgilere göre; Magistras Bagrat tarafından 966 yılında tamamlanmış. Kilisenin mimarı Öşklü Grigor Usta isimli bir Hristiyan iolduğunun bildirildiği kitabede, bu kilisenin ayrıca, “İşhanın nakışı”, “Vank'ın bakışı” ve “Haho'nun oturağı” gibi sözlerle de ifade edildiği belirtiliyor.

KİLİSE BİZANS DÖNEMİNDEN KALMA

Öşvank Kilisesi, iki renkli taş bezemeleri ve kabartma figürleri ile ünlü. Haç planlı olan bu kilisenin dıştan transetli olmasına karşılık içeride apsidlerin oluşturduğu üç dilimli bir bölüm ve onun devamı olan uzun bir kol kilisenin planını tamamlıyor. Haç planlı kilisenin kısa ucunda apsidi ile iki yandaki neflerden oluşurken, bu bölümleri dört büyük konsol ve sütunlar taşıyor. Sütunların kaidelerinin bitkisel, arabesk ve çam kozağı motifleri ile bezendiği Öşvank Kilisesi’nin, üstü ise payeler üzerine oturan merkezi bir kubbe ile örtülmüş vaziyette. Kubbe kasnağında on iki pencerenin bulunduğu kilisede, apsidin karşı duvarında ortada bir büyük, yanlarda ise birer küçük kemerli pencere bulunuyor. Pencerelerin dış yüzleri kabartma silmelerle sınırlanırken, sivri kemerli ve ince uzun olan bu pencereler Gotik üslubunu  yansıtıyor. Bu pencerelerin iç yüzlerinde Azizlerin renkli fresklerinin bulunduğu gözlenirken, kilisenin harap durumda olduğu dikkatlerden kaçmıyor.