ATLI KIZAKLAR 70 YIL ÖNCE MAKAM ARACIYDI

ATLI KIZAKLAR 70 YIL ÖNCE MAKAM ARACIYDI Günümüzde çetin iklim şartları nedeniyle, ilkel de olsa mecburi ulaşım aracı olarak kullanılan kızakların, Erzurum’da 70 yıl önce en popüler ulaşım vasıtası ve aynı zamanda makam aracı olarak kullanıldığı ortaya çıktı. Erzurum İl Halk Kütüphanesi’ndeki Abdurrahim Şerif Beygu’ya ait “Erzurum Tarihi” adlı kitapta, kışın ulaşımı sağlayan en önemli aracın atlı kızaklar olduğu vurgulanırken, bu kızakların en çok kullanıldığı güzergahların ise, Ilıca, Dumlu, Deveboynu, Haydari Boğazı ve Palandöken altı köyleri olduğu belirtiliyor. ÖZEL EĞİTİMLİ KIZAKÇILAR Sadece sivil halkın değil, üst rütbeli askeri personelin de makam aracı olarak kullandığı atlı kızaklarda, sürücü olarakta özel eğitimli “kızakçılar” bulunduğu, kitapta yer verilen diğer bilgiler arasında yer alıyor. Yapılaşmanın tesiriyle açılan yeni yollar ve giderek genişleyen ulaşım ağı nedeniyle, kızakların yerini zamanla paytonların aldığına işaret edilen “Erzurum Tarihi” adlı eserde, atlı kızakların daha sonra sadece köylerde kullanıldığı kaydediliyor. ATLI KIZAK GEÇİM KAYNAĞI Erzurum, Ardahan ve Kars’ta sıklıkla kullanılan atlı kızakların, insanların ulaşım ihtiyaçlarını gidermekte olduğu gibi, aynı zamanda geçim kaynağı olduğu öğrenilirken, bu işten geçimini sağlayanların, geçmişte “kızakçı ahalisi” adı altında resmi olarak bir araya gelme girişimlerinde bulundukları da edinilen bilgiler arasında yer aldı. ATLI KIZAK ERZURUM KÜLTÜRÜNÜN PARÇASI Öte yandan Erzurum’un bir dönemine damgasını vurmuş olan atlı kızakların, nostalji olarak bugün de yaşatılması gerektiğini kaydeden turizmciler, “Hazır 2011 Kış Oyunları fırsatı varken, atlı kızak olgusunu da programa almalı ve bunun için Üniversite-Şehir-Palandöken-Deveboynu gibi merkezler ile bağlantılar kurulmalıdır. TCDD’nin 2011 için Erzurum’da buharlı lokomotif nostaljisini yaşatma amacıyla hazırlıklarını yürüttüğü bir projesi var. Belediyelerimiz de bu anlamda bir çalışma yapabilir ve atlı kızak nostaljisini hayata geçirebilirler. Böyle bir hizmet, turizme katkı sağlayacağı gibi, tarihimizin de canlı tutulmasına ortam sağlayabilir” şeklinde konuştular.