ANADOLU HALK DANSLARININ ZENGİNLİĞİ GÖZ KAMAŞTIRIYOR

ANADOLU HALK DANSLARININ ZENGİNLİĞİ GÖZ KAMAŞTIRIYOR Anadolu Folklor Vakfı (AFV) Başkanı Rüştü Akar tarafından hazırlanan ''Anadolu Halk Danslarının Karakteristik Özellikleri'' isimli çalışmada, Anadolu'daki halk danslarının kökeni, uygulanan figürler ve kullanılan araçlar hakkında önemli bilgilere yer veriliyor. Akar, yaptığı açıklamada, Anadolu'daki halk danslarının zengin bir temele dayanmasında, Türklerin Orta Asya'dan getirdiği kültür, İslamiyeti kabulün ardından geliştirilen kültür, Türklerin Anadolu'ya ayak basmasıyla birlikte karşılaştığı ve reddetmediği yerleşik Anadolu kültürü ile Avrupa'dan alınan kültürel ögelerin etkili olduğunu söyledi. ANADOLU HALK DANSLARININ FARKI Anadolu halk danslarının kıyafet, müzik ve figür bakımından dünya dansları arasında önemli bir yere sahip olduğunu vurgulayan Akar, şunları kaydetti: ''Anadolu'daki halk danslarının çok zengin bir yapıda olduğunu biliyoruz. Türkiye'de, özellikle ilköğretim ve lise öğrencilerinin ağırlığını oluşturduğu 1 milyona yakın insan halk danslarıyla uğraşıyor. Onlar bu bilgilere aç durumda. Buradan hareketle halk dansları konusunda yapılan araştırmaları derlemeye çalıştım. Çalışmamda yer alan bilgiler, bu anlamda çok büyük önem taşıyor. Anadolu'daki ritm zenginliği dünyanın hiçbir yerinde yok. Ve ne yazık ki bunu tam anlamıyla tanıtamamış durumdayız.'' TÜRK HALK OYUNLARINI OYNAYIŞ FORMU Türk halk oyunları, oynayış formu bakımından daire, yarım ay veya yarım yay biçimi, düz sıra ve karşılıklı iki düz sıra olmak üzere 4 biçimde yapılıyor. Söz konusu oyunlarda topluluğun başında bulunan kişilerin önemli olduğuna dikkat çekilen çalışmada, oyunları idare eden kişilerin olmaması durumunda, oyunun disiplininin bozulacağı belirtiliyor. Ayrıca, kadın-erkek beraber oynanan oyunlarda, bazı yörelerde dizideki son erkeğin yanındaki kadının annesi, kardeşi veya eşi olması gerektiği de önemli bir ayrıntı olarak göze çarpıyor. KONU VE OYNAYIŞ ÜSLUBU Çalışmada, konularına göre Türk halk oyunlarının bazıları ise şöyle sıralandı: İnsan-tabiat ilişkisini konu alan oyunlar, yağmur, sis ve akarsuyu konu alan oyunlar, yer adlarından konusunu alan oyunlar, bitkileri konu alan oyunlar, rakamları konu alan halk oyunları, insan hayvan ilişkilerini konu alan oyunlar, toplumsal olayları konu alan oyunlar, savaşı, aşkı ve sevgiyi konu alan oyunlar, kızla erkeğin birbirine kur yapmasını konu alan oyunlar, askere uğurlama ile tarımı ve rençberliği konu alan oyunlar. HALK OYUNLARI FİGÜRLERİ Anadolu halk oyunları figürleri, ülkenin her yerinde ortak görülen figürler ve bölgesel figürler olarak ikiye ayrılırken; ülkenin her yerinde görülebilen figürler arasında, çift sol çift sağ figürü, üç ayak, çökme dönme, çapraz yürüme, çaprazsız sekerek yürüme, el vurma, topuk vurma ve diz vurma figürleri yer alıyor. Bölgesel özelliklere göre üçleme, halay sallanışı, omuz sallama İç ve Doğu Anadolu bölgeleri; atik, kollu ve kolsuz yürüyüş ise Ege Bölgesi'ne has özellikler olarak dikkati çekiyor. KULLANILAN ARAÇLAR Konusu ve oynanış biçimi olarak zengin bir yapıya sahip olan Anadolu halk oyunlarında kullanılan araçlar da önemli yer tutuyor. Anadolu halk oyunlarında kullanılan bazı araçlar ise şunlar: Kaşık, sopa, kılıç-kalkan, bıçak, davul, kabak, kalbur, kalkan, mendil, mum, orak, para, hayvan postu, poşi, sini, tabak, tarak, tef, tencere kapağı, tespih, tüfek, un, urgan, yemeni, yorgan, yüzük, zil, ayna ve altın.