5G’den Sibere, Postadan Fibere

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, "Pandemi döneminde hayata geçirdiğimiz ‘teslimat kodu sistemi', ürün teslim süreçlerini akıcı ve güvenilir kılmak için bir dönüm noktası oldu. Alıcıya özel teslimat koduyla, ‘geldik ama evde yoktunuz' dönemi sona erdi" dedi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 15. Uluslararası Elektronik Haberleşme ve Posta Düzenleyicileri Konferansı'nda açıklamalarda bulundu. Konferansa 18 farklı ülkenin düzenleyici kurumlarının yöneticileri ile birlikte Avrupa Posta Hizmetleri Düzenleyicileri Grubu'nun mevcut başkanı Robert Mourik, yine aynı kuruma 2021 yılında başkanlık yapmış olan Michel Van Bellinghen de katıldı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu gerçekleştirilen konferansta konuşan Bakan Uraloğlu, "Elektronik haberleşme ve posta sektörleri, ilk bakışta birbirinden ayrı dinamiklere sahip gibi görünse de dijital çağın dönüştürücü rüzgârı bu iki alanı birbiriyle harmanlayan bir köprü kurmuştur." ifadelerini kullandı.
Dijitalleşme, yapay zeka, otomasyon ve büyük veri gibi çağın öncü kavramlarının, artık yalnızca belirli sektörleri değil, hayatın her zerresini yeniden şekillendirdiğini söyleyen Bakan Uraloğlu, "Evde, iş yerinde, günlük yaşamda ya da profesyonel arenada, teknolojinin sihirli dokunuşunun hissedilmediği tek bir an kalmamıştır. Bu muhteşem dönüşümün mihenk taşı, şüphesiz yapay zekadır. Yapay zekâ, sadece teknik bir dönüşüm değil, ekonomik ve toplumsal boyutlarıyla küresel sahnede tartışılan stratejik bir hazinedir." dedi.
"5G mobil haberleşme sistemlerini, önümüzdeki yıl milletimizin hizmetine sunacağız"
2024 yılı sonu itibarıyla Türkiye'de internet kullanım oranının yüzde 86'yı aştığını, mobil internet kullanıcı sayısının 80 milyonu geride bıraktığını dile getiren Uraloğlu, sözlerine şu şekilde devam etti:
"Fiber internet abone sayısı da 8 milyonu geçmiştir. Fiber altyapımız, son on yılda yıllık yüzde 10'luk bir büyümeyle 605 bin kilometreyi aşmıştır. Bu, Türkiye'nin dijitalleşme yolculuğunda ne denli kararlı, altyapısını güçlendirmede ne kadar başarılı olduğunu açıkça gözler önüne sermektedir. Gelişen mobil altyapılar ve genişbant hizmetleri, yalnızca bireyleri değil, işletmeleri ve devlet kurumlarını da dijitalleşmeye yönlendirmektedir. Hedefimiz, bu sağlam temeli daha da ileriye taşımaktır. İnşallah bu yıl ihalesini gerçekleştireceğimiz 5G haberleşme sistemlerini, önümüzdeki yıl milletimizin hizmetine sunacağız."
"Mobil telefon, sabit internet ve sabit telefon tarifeleri, tek bir platformda erişilebilir hale gelecek"
Elektronik haberleşme ve posta sektörlerinin, köklü tarihlerinden aldıkları mirası, dijital çağın dinamikleriyle buluşturarak muazzam bir dönüşüm yaşadığını da vurgulayan Uraloğlu, "İnternet, yapay zekâ, robotik ve büyük veri gibi yenilikler hem küresel ölçekte hem de ülkemizde bu sektörleri yeniden canlandırmaktadır. Bakanlığımızın öncülüğünde, düzenleyici kurumumuz BTK'nın vizyoner çalışmalarıyla, sektörün gelişimi adına önemli mesafeler kat edilmiştir." diye konuştu.
Uraloğlu, işletmecilerin artan yatırımlarının ve sektördeki insan kaynağının büyümesinin, yeni ihtiyaçlara daha çevik ve kapsayıcı çözümler üretildiğinin bir göstergesi olduğunu söyledi. Uraloğlu, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Bu yolda attığımız her adım, bereketli meyveler vermektedir. Örneğin, Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi Ödülleri'nde, Bilgi ve Birikime Erişim Kategorisinde Tarife Karşılaştırma projemiz, ilk beş proje arasında yer alarak şampiyon projeler arasında parlamıştır. Bu proje, vatandaşlarımızın telefon ve internet tarifelerini kolayca kıyaslamasını sağlayan bir hizmettir. Artık e-Devlet kapısı üzerinden, en çok aboneye sahip 13 şirketin tarife ve kampanyaları şeffaf bir şekilde karşılaştırılabilecek. Mobil telefon, sabit internet ve sabit telefon tarifeleri, tek bir platformda erişilebilir hale gelecek. Böylece vatandaşlarımız, işletmeci adı, aylık ücret, ödeme tipi, taahhüt süresi, bağlantı hızı ve cayma bedeli gibi kriterler üzerinden kolayca seçim yaparak ihtiyaçlarına en uygun tarifeye hızla ulaşabilecek."
"Posta; bilgi akışının, ticaretin ve kamu hizmetlerinin omurgasını oluşturmuştur"
Elektronik haberleşme gibi, insanlığın sosyal bağlarını güçlendiren bir diğer sektörün, tarihin en kadim hizmetlerinden biri olan posta olduğunu belirten Bakan Uraloğlu, "Devletlerin halkla en doğrudan ve güvenilir bağ kurma kanalı olan posta, yalnızca mektup taşımacılığının ötesine geçerek, bilgi akışının, ticaretin ve kamu hizmetlerinin omurgasını oluşturmuştur. Bilinen ilk düzenli posta ağı, milattan önce 6'ncı yüzyılda Antik Pers döneminde kurulmuş, uluslararası posta hizmetleri ise 1874'te Evrensel Posta Birliği'nin (UPU) doğuşuyla küresel bir kimlik kazanmıştır." dedi.
"Türkiye sektörel gelişmeleri titizlikle takip etmektedir"
Türkiye'nin, 1875'ten bu yana Evrensel Posta Birliğinin kurucu üyesi olarak dünya posta sistemine tam entegre bir aktör olduğuna dikkati çeken Uraloğlu, "Ayrıca, Avrupa Posta Hizmetleri Düzenleyicileri Grubu bünyesinde daimi gözlemci statüsüyle, sektörel gelişmeleri titizlikle takip etmektedir. Ülkemiz ayrıca 1865 yılından bu yana Birleşmiş Milletlere bağlı olarak faaliyet gösteren köklü ve saygın bir kuruluş olan Uluslararası Telekomünikasyon Birliği yani ITU'nun da etkin ve sorumluluk sahibi bir üyesidir." diye konuştu.
"Dijital geleceğin inşasında güçlü bir ortak olarak yer alıyoruz"
Türkiye'nin ayrıca bilgi ve iletişim teknolojileri alanında standartların belirlenmesinden frekans tahsisine, uydu yörüngelerinin yönetiminden dijital dönüşüm politikalarına kadar geniş bir yelpazede öncü bir rol üstlendiğini anlatan Uraloğlu, "Son yıllarda özellikle dijitalleşme, siber güvenlik, 5G teknolojileri ve yapay zeka alanlarında yürüttüğümüz çalışmalarla, ITU'nun teknik komitelerinde ve karar alma süreçlerinde aktif bir paydaş olarak, dijital geleceğin inşasında güçlü bir ortak olarak yer alıyoruz." açıklamasında bulundu.
Küresel e-Ticaret hacmi 6,3 trilyon doları aştı
Yakın geçmişte posta denildiğinde, çoğu insanın zihninde mektup ve zarf görüntülerinin canlandığını anlatan Uraloğlu, "Kargo gönderileri sınırlı, teslimat süreleri uzun, maliyetler ise yüksekti. 2000'li yılların başında, mobil telefonların yaygınlaşmasıyla posta hizmetlerinin önemini yitireceği düşüncesi hâkimdi. Ancak, beklenenin aksine, elektronik haberleşme sektörü posta hizmetleri için yepyeni bir ufuk açtı. İnternetin yaygınlaşması ve e-ticaretin hayatımıza girişi, sektörü bambaşka bir boyuta taşımıştır." ifadelerini kullandı.
Dünya genelinde 5,5 milyar insanın, yani nüfusun yüzde 68'inin internet kullanırken, yaklaşık 2,7 milyarın e-ticaretin büyülü dünyasında yer aldığını ifade eden Uraloğlu, "Küresel e-ticaret hacmi ise 6,3 trilyon doları aşmış durumdadır. Bu devasa ticaret ağı, posta sektöründe köklü bir dönüşümü zorunlu kıldı. 2020 ile 2024 yılları arasında küresel posta sektöründeki paket hacmi yüzde 22 büyürken, 2024 yılı sonunda sektör gelirleri 262,1 milyar dolara ulaştı" dedi.
Kargo gelirleri 107 milyar liraya yaklaştı
Türkiye'de de e-ticaret ve posta sektörünün gelişiminin yapışık ikiz gibi olduğu benzetmesini yapan Bakan Uraloğlu, sözlerine şu şekilde devam etti:
"Ticaret Bakanlığı'nın E-Ticaret Sektör Raporu'na göre, e-ticaret hacmi 2023'e kıyasla yüzde 61,7 büyüyerek 2024 sonunda 3 trilyon lirayı aşmıştır. BTK'nın Posta Sektörü Pazar Verileri Raporu'na göre, 2019'dan 2024'e kargo gönderileri 2,2 katına çıkarak 1 milyar 385 milyonu aşmış, yalnızca kargo gelirleri 107 milyar liraya yaklaşmıştır. 2024'te 12,7 milyar liralık yatırımla sektörde 122 bini aşkın çalışan hizmet vermektedir."
‘Geldik ama evde yoktunuz' dönemi sona erdi
Böylesine devasa bir sektörün büyük sorumluluklar ve zorluklar da barındırdığını belirten Uraloğlu, "Ancak Türkiye, bu zorluklara kayıtsız kalmamış, çözüm odaklı adımlarla fark oluşturmuştur. Pandemi döneminde hayata geçirdiğimiz ‘teslimat kodu sistemi', ürün teslim süreçlerini akıcı ve güvenilir kılmak için bir dönüm noktası oldu. Alıcıya özel teslimat koduyla, ‘geldik ama evde yoktunuz' dönemi sona erdi. Teslimatlar artık daha şeffaf, güvenli ve kullanıcı dostu bir hale geldi" şeklinde konuştu.
Uraloğlu, ayrıca, posta hizmet sağlayıcılarının esnaf işyerleri, site muhaberat birimleri ve kilitli kargo dolaplarıyla iş birliği yaparak 7/24 teslimat ve iade hizmeti sunması sağlandığını da belirterek ISO 27001 bilgi güvenliği standartları gibi yükümlülüklerle, sektörün güvenilirliğinin daha da pekiştirildiğini ifade etti.
Elektronik haberleşme ve posta alanlarındaki tüm bu büyük gelişmelerin beraberinde önemli bir konuyu daha tetiklediğine dikkati çeken Uraloğlu, "O da hiç şüphesiz siber güvenlik. Ülkemiz, bu alanda Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi odaklı olarak kurduğu sistemle çok başarılı işlere imza atmaktadır. Yerli ve milli yazılımlar aracılığıyla, kritik sektörlerde kurulan Sektörel SOME'ler ve kamu ile özel kurumlar bünyesindeki Kurumsal SOME'ler sayesinde ülkemizin siber güvenliği sağlanmaktadır" dedi.
"35 bin 416 zararlı internet adresine erişim engeli getirildi"
Uraloğlu, USOM'un gece gündüz demeden zararlı yazılımlarla mücadele ettiğini belirterek açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"2 bin 346 SOME ve Siber Güvenlik Bilgi Platformu'nda (SİP) kayıtlı 8 bin 80 kişi ile binlerce saldırı bertaraf edilmektedir. 2025 yılında 4 bin 715 siber güvenlik açığı tespit edilmiş, 35 bin 416 zararlı internet adresine erişim engeli getirilmiştir."
"80 yaşındaki bir vatandaşın bile QR kodla sağlık sistemine entegre olduğu yeni modeller görüyoruz"
Dijital dönüşümün öneminden bahseden BTK Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu ise, "Bugün yapılan dijitalleşme yatırımlarına baktığımızda, sadece altyapıya değil, aynı zamanda toplumun bütün katmanlarına yayılan bir anlayış görüyoruz. Eğitimden sağlığa, bankacılıktan tarıma aklımıza gelebilecek bütün sektörlerde bilgi ve iletişim teknolojilerinin marifetlerinden faydalanıyoruz. Bugün dünyada dijital okuryazarlıkla 80 yaşındaki bir vatandaşın bile QR kodla sağlık sistemine entegre olduğu yeni modeller görüyoruz. Bununla birlikte teknolojiyi sadece kodlarla değil, insanla, yaşamla ve değerle tanımlıyoruz. Bu dönüşümde, elektronik haberleşme ve posta sektörleri dijitalleşmenin ön saflarında yer alıyor. Elektronik haberleşme, hızlı veri transferi ve anlık iletişim imkanları sunarak günümüzün küresel bağlantıları için temel bir köprü görevi görüyor" dedi.
"Sıradaki hedefimiz de kendimize ait bir yapay zeka uygulaması geliştirmek"
Dünyada posta sektörünün önemli gelişmeler kaydettiğini söyleyen Ömer Karagözoğlu, "Türkiye'de posta sektöründe de çok önemli gelişmeler kaydediyoruz. 2024 yılında toplam 1,38 milyar gönderi taşınmış, bu da önceki yıla göre yüzde 8'lik bir artışı temsil etmektedir. Ayrıca, e-ticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte posta kolisi/kargosu gönderileri son beş yılda yüzde 120'nin üzerinde artış göstermiştir. Ülke genelinde 11 bine yakın posta şubesi ve acente, dijital sistemlerle entegre şekilde hizmet vermeye devam etmektedir. Bu veriler, posta sektörünün dijital dönüşümdeki rolünü ve önemini açıkça ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, yerli ve milli yazılımın ne kadar önemli olduğunun bilinci içerisindeyiz. Bugün, kendi yazılım altyapısını geliştirebilen yalnızca birkaç ülkeden biriyiz. Sıradaki hedefimiz de kendimize ait bir yapay zeka uygulaması geliştirmek. Çünkü yapay zeka kod yazıyor, içerik üretiyor, metin özetliyor, hatta karar alıyor. Ama unutmamamız gereken kritik bir gerçek var: Bu sistemler kendi kendine öğrenmiyor. Onları biz eğitiyoruz. Bizim sorularımızla, bizim yazdıklarımızla yani bizim verilerimizle" ifadelerine yer verdi.