19 Mayıs Türkiye'nin doğuşu

SAMET GÜLTEKİN (GHA)- Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Esin Derinsu Dayı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nın tarihi önemini anlattı.

Prof. Dr. Dayı, Mustafa Kemal Atatürk’ün, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışının, Milli Mücadele’nin ve tarihi olayların başlangıcı olduğunu vurguladı. Dayı, “Mondros Mütarekesi’nin “Anadolu’nun her hangi bir bölgesinde çıkacak bir karışıklık olursa, İtilaf Devletleri o bölgeyi işgal edebilecek.” şeklindeki 7. maddesine dayanarak İngiltere Samsun ve bölgesini işgal etmek istiyordu. Samsun ve Merzifon çevresinde de olaylar yayılınca, Mustafa Kemal Atatürk 16 Mayıs 1919’da 9. Ordu Müfettişi olarak İstanbul Sarayburnu’ndan Bandırma Vapuru ile büyük bir askeri kadroyla Samsuna hareket ediyor.” dedi.

19 MAYIS 1919’UN ÖNEMİ

Atatürk’ün bölgeye güven, huzur ve refah ortamı sağlamak için gönderildiğini belirten Dayı, Atatürk’ün, burada askeri yetkililerle ve özellikle Havza’da ilk defa halkla bir araya gelerek Milli Mücadele konusunu halkla istişare ettiğini belirtti. Amasya Tamimi ile Milli Mücadele’de bir kurtuluş belgesinin çizildiğini ifade eden Dayı, Tamimname’nin, 4 komutanın imzasını taşıdığını ve bu belgenin resmen bir isyan belgesi olduğunu kaydetti.

Prof. Dr. Dayı ,“İstanbul’a tabi olan Anadolu, Amasya Tamimi’nden sonra İstanbul’un Anadolu’ya tabi olduğunu görüyoruz. Erzurum Kongresi mahalli bir kongre olmasına rağmen aldığı kararlarla Ulasal bir öneme sahiptir. Örneğin kongrede alınan kararların 6. maddesinde ‘ülke sınırları çizilmiştir’ deniliyor. Bu ve bunun gibi kararlarla Erzurum’da Atatürk sine-i millete çekilerek, Milli Mücadele’de halkın önderi olmuştur.” şeklinde konuştu.

//GEÇMİŞİ BİLMEDEN GELECEĞİ YAŞAMAK MÜMKÜN OLAMAZ!

19 Mayıs’ı anlamak için Mondros Mütarekesi’nin şartlarını, Milli Mücadele’de bu ülkeyi kurtarmak için askerle halkın yoksulluk ve sefaletle verdiği mücadeleyi okumak, araştırmak ve tarihi iyi bilmek gerektiğinin altını çizen Dayı, sadece geçmişte yaşamamak, bu günü ve geleceği de değerlendirmek için geçmişi bilmenin önemli olduğunu dile getirdi.

Milli Mücadele duygularının yoğun yaşandığı bu günleri yalnızca bir bayram ya da tatil olarak değerlendirmemek gerektiğini vurgulayan Dayı, özellikle bu milli duyguları sloganlaştırmamak gerektiğini ifade etti. Prof. Dr. Esin Dayı, her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının mutlaka Çanakkale ve Sarıkamış gibi milli duyguların yoğunlukla yaşandığı şehitliklere gitmeleri ve geçmişi anlamaları çağrısında bulundu.