DERVİŞAĞA CAMİ HAZİRESİ

 Cami hazirelerimize bakıldığında Erzurum’un seçkin kişilerinin gömüldüğü görülüyor. Hacı Derviş Ağayı yazdıktan sonra, kabir komşularını da yazmadan geçemezdik. Cami avlusuna girişte sol tarafta küçük hazirede Derviş Ağa ile birlikte yatmakta olan meftunlar, sırayla:

           1-  Said Efendi mezarı ve Kitabesi:

1-Hüve’l-Hayyü’l-Baki

2-Zatı kerimüşşiyem yani Said Efendi

3-Geçti bu ram haneden gitti be-dar-ı sürur

4-Bezm-i bilayette ol zi-rütbe-i aza idi

5-Haiz-i izzü şerefe fazılı sahib-i şuür

6-Derviş Ağa vakfının tevliyetin idare

7-….eyler idi daima say-i beliğ-i şekir

8-Sayetine say-i arş-ı muallâda ol

9-Saki-i bat-i suna ana şarab-ı tahur

10-Şadi-i cevher dedim fevtine tarih-i tam

11-Merkadin ol saha-i adn hayyü gafur

                           Sene: H.1300, M. 1893

       2- Aişe Hanımın mezarı ve kitabesi:

 1-Hüve’l-Hayyü’l-Baki

 2-İrc’î-i emr-i Celili İricek Guş-i dile

 3-Eyledi azm-i beka Aişe Hanım birden

 4-Vere evladına ahfadına Hak ömr-i mezid

         5-Bülbül-i ravza mavi ola suhen-i Gülşen

 6-Okuyup Fatiha yâd-ı şad-ı mucevher-i tarih

 7-Kıla… virağ cinan-ı mesken

                                  Sene: H. 1300, M. 1883

        Aişe Hanım Erzurumlu Allame İsmail Saib Sencer Efendinin annesidir.

        “İsmail Saib Sencer Efendi: 31 Ocak 1873 tarihinde Erzurum’un Kasım Paşa mahallesinde, Hacı Dede sokağındaki hanelerinde dünyaya gelmiştir. Erzurum’un tanınmış ailelerinden Hacı Kurban zadelerdendir. Babası askeri Binbaşı Mehmed Şevki Bey, annesi Aişe Hanımdır. Çocuk yaşta babasının memuriyeti dolayısıyla Erzurum’dan ayrılmış bir daha dönmemişlerdir. İstanbul’a gitmiş Koca Mustafa Paşa askeri Rüştiyesini bitirmiştir. Annesinin mezarı da Derviş Ağa camiinin yanındadır.”(1)

        Askeri Rüştiyesini bitirdikten sonra Fatih medresesinde, Arapça, Farsça ve dini ilimlere başlayıp icazetname almıştır. Arapça, Farsça, Fransızca, Almanca, İngilizce ve Latinceyi iyi derecede bildiği söylenmektedir. Ayrıca, Tıp, Eczacılık, Hukuk, Fizik, Biyoloji tahsili de yapmış.

                 Ömrü boyunca ifa ettiği görevler:

        Umumi kütüphane birinci hafız kütüplüğü, Muharrem Efendi medresesi ikinci müderrisliği, İstanbul üniversitesinde uzun yıllar en büyük bir yetkiyle Arap Edebiyatı Profesörlüğü yapan İsmail Saib Efendi 1925 yılında bu görevden istifa ederek, müdürü bulunduğu Beyazıt umumi kütüphanesine çekilmiştir. İlim yolculuğuna çıkanların rehberi olmuştur.

        Abdubaki Gölpınarlı, İsmail Hami Danişmend, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Cemalettin Server Revnak oğlu gibi şahsiyetler, İ. Saib Efendiyi allame olarak kabul etmekteler. “Kendisine ait yazma ve basma 20 bin kitaplık kütüphanesi vefatından sonra Ankara üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesine satılmıştır ve orada muhafaza edilmektedir.”

        22 Mart 1940 tarihinde ebediyete intikal ederek, Merkez Efendi cami haziresinde Babası Topçu Binbaşılarından Mehmed Şevki Beyin yanına defin edilmiştir. Babasının, Onu doğuran Aişe anamızın ve allame hemşerimizin Ruhu şad olsun.

        Kaynakça(1) Atatürk Ü. İlahiyat Fak. Türk-İslam Düşünce Tarihinde Erzurum Sempozyumu Yar. Doç Dr.H. İbrahim Tanç

                                                                            (Devam edecek)