Kafkaslı ‘İran Türkleri’ni anlattı

SAMET ÖZÜNAL(GHA) - Doç. Dr. Ali Kafkasyalı, İran Türklerinin şimdiye kadar yeterince araştırılmayan ve karanlıkta kalan tarihini, dilini ve kültür unsurlarını “İran Türkleri” adlı eseriyle ortaya koydu. Coğrafi, tarihi ve demografik konumundan dil ve edebiyatına, basın ve yayın yapılanmalarından güzel sanatlarına varıncaya kadar, İran Türklerinin bilinmeyen yönlerini ele alan Kafkasyalı, Türk dünyasına önemli bir kaynak eser kazandırdı.

//ESER GENİŞ YANKI UYANDIRDI

Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi (KKEF) Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Kafkasyalı, “İran Türkleri” adlı eserini, Türk dünyası araştırıcılarının ilgisine sundu. İran’ın, Türk Dünyası ve Türkiye için büyük bir öneme sahip olduğunu söyleyen Kafkasyalı, İran’da, 30 ile 35 milyon civarında Türk’ün yaşadığına vurgu yaparak, Türklerin, Farslar dahil İran’da yaşayan diğer etnik gruplar arasında çoğunluğu oluşturduklarını kaydetti. İran’da hemen hemen her Türk boyundan insan bulunduğunu ve dolayısıyla bu Türk yurdunda tüm Türk kültür unsurlarının bütün canlılığıyla muhafaza edildiğini belirten Kafkasyalı, İran Türklerinin şimdiye kadar yeterince araştırılmayan ve karanlıkta kalan tarihini, dilini ve kültür unsurlarını “İran Türkleri” adlı eseriyle ortaya koyduğunu dile getirdi. //ESER TÜRK DÜNYASI İÇİN KAYNAK NİTELİĞİNDE

Altı bölümden meydana gelen eserin ilk bölümünde; İran Türklerinin coğrafi, tarihi ve demografik durumunu ele aldığını anlatan Kafkasyalı, “Kitabın ikinci bölümünde, İran Türklerinde dil ve edebiyat konusu işlendi. Üçüncü bölümde İran Türklerinde basın ve yayın, dördüncü bölümde İran Türklerinde güzel sanatlar, beşinci bölümde İran Türklerinde önemli gün ve bayramlar ve eserin son bölümünde ise, İran Türk edebiyatından seçilmiş eserlerden örnekler yer alıyor.” dedi.

//ESER 15 YILDA HAZIRLANDI

Çıkardığı kitabın, 15 yıl gibi oldukça uzun ve zahmetli bir çalışma döneminin ürünü olduğunu anlatan Doç. Dr. Kafkasyalı, “Bu kitabın hazırlanması sürecinde İran’ın bütün yerleşim yerleri tek tek gezilerek buralarda bulunan bilim, sanat ve kültür adamlarının özel kütüphane ve arşivlerinden de faydalanılmıştır. Ayrıca alan araştırması yöntemiyle de pek çok halk bilimi ürünü derlenmiştir.” diye konuştu. Tüm Türk dünyası için ciddi ehemmiyete sahip İran Türklüğünün varlığını, “İran Türkleri” adlı eserinde her yönüyle ve oldukça kapsamlı bir biçimde gözler önüne sermeye çalıştığını anlatan Kafkasyalı, kitabın, şimdiye kadar bu konuda yapılmış en kapsamlı bilgileri barındırdığını ifade etti.

//KAFKASYALI, İRAN TÜRKLERİNİN AŞIK MUHİTLERİNİ DE KALEME ALMIŞTI…

Öte yandan “İran Türkleri” adlı kitabın yazarı Doç. Dr. Ali Kafkasyalı’nın daha önce yayımlanmış eseri “İran Türkleri Âşık Muhitleri”nin, 2009 yılında Tebriz’de Farsça olarak “Menâtık-ı Âşık Türkân-ı İran” adıyla bir basımının yapıldığı öğrenilirken, eserin Ahmed Beşir Şahin tarafından Farsça’ya çevrildiği bildirildi. Türk milletinin kültürel kimliğini ölümsüz kılan âşıklık geleneğinin, İran Türklüğünde de tüm canlılığı ve özgünlüğüyle muhafaza edildiğine dikkat çekilen eserde Tebriz-Karadağ, Urumiye, Sulduz-Karapapak, Zencan, Kum/Save, Horasan/Türkmensahra, Kaşkay Âşık muhitleri anlatılıyor. Kitapta aşık muhitleri anlatılırken, öncelikle demografik yapıları hakkında bilgiler veriliyor, ardından ilgili muhite mensup âşıklar tanıtılıyor, eserlerinden örnekler sıralanıyor. Kitapta ayrıca bu aşık muhitleri çalgı aletleri, âşık, ozan ve edebiyat ocakları, destanları, aşık ocakları gibi özellikleri bakımından da tanıtılıyor.