HALK OYLAMASI SÜRECİ İŞLİYOR

HALK OYLAMASI SÜRECİ İŞLİYOR Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini de öngören Anayasa değişikliği paketinin halk oylamasına sunulmasına ilişkin Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) hazırladığı takvim süreci işliyor. Takvime göre, propaganda döneminde radyo ve televizyonda konuşma yapacak TBMM'de grubu bulunan siyasi partilerin sırasının belirlenmesi için kuraya katılacak temsilcilerini YSK'ya bildirmeleri için verilen süre dün sona erdi. Buna göre, iktidar partisi AK Parti, CHP, MHP ve DTP temsilcilerini YSK'ya bildirdi. Yasa gereği propaganda döneminde dilerse cumhurbaşkanının da iki konuşma yapma hakkı bulunuyor. Takvime göre, basımına geçilen birleşik oy pusulalarının dağıtımına 30 Eylül Pazar günü başlanacak. Cumhurbaşkanının konuşma yapmayı dilemesi halinde, yayın zaman ve süresi 9 Ekim Salı günü tespit edilecek. YSK'da aynı gün propaganda konuşması yapacak 4 partinin konuşma zaman ve sıralarının belirlenmesi amacıyla kura çekilecek. Takvime göre bundan sonraki süreç şöyle işleyecek: -11 Ekim Perşembe: İlçe seçim kurullarınca sandık kurulları başkanlarına teslim edilmesi gereken halk oylaması araç ve gereçlerini içeren malzeme torbalarının hazırlanması bitirilecek. -14 Ekim Pazar: Serbest propaganda dönemi ve buna ilişkin yasaklar ile radyo ve televizyon konuşmaları başlayacak. -17 Ekim Çarşamba: Taksirli suçlardan hükümlüler ile tutuklu seçmen kütükleri kesinleştirilecek. Seçmen bilgi kağıtlarının seçmenlere dağıtılması işlemi tamamlanacak ve dağıtılamayanlar ilgili ilçe seçim kurulu başkanlarına teslim edilecek. -20 Ekim Cumartesi: Propaganda dönemi saat 18.00'de sona erecek. -21 Ekim Pazar : Halk oylaması yapılacak ve seçim yasakları saat 24.00'te sona erecek. HALK OYUNA NE SUNULACAK? 5678 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, halk oyuna tümüyle sunulacak. Yasanın birinci maddesiyle Anayasa'nın 77. maddesinde yapılan değişiklik, 5 yılda bir yapılan TBMM seçiminin 4 yılda bir yapılmasını öngörüyor. Anayasa'nın ''Cumhurbaşkanının nitelikleri'' başlıklı 101. maddesindeki değişiklik, Cumhurbaşkanı'nın, 40 yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilmesi kuralını getiriyor. Söz konusu düzenleme, Cumhurbaşkanının görev süresini 5 yıl olarak belirliyor ve bir kimsenin en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebileceğini hükme bağlıyor. Yasa, Cumhurbaşkanlığına TBMM üyeleri içinden veya TBMM dışından aday gösterilebilmesini 20 milletvekilinin yazılı teklifi şartına bağlıyor, son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partilerin ortak aday gösterebilmesine imkan tanıyor. CUMHURBAŞKANI SEÇİMİ Yasanın, Anayasa'nın 102. maddesinde değişiklik yapılmasına ilişkin maddesi, Cumhurbaşkanı seçiminin, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden altmış gün içinde tamamlanmasını öngörüyor. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan adayın Cumhurbaşkanı seçilmiş olacağı hükme bağlanıyor. İlk oylamada bu çoğunluğun sağlanamaması halinde, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü, ilk oylamada en çok oy alan iki adayın ikinci oylamaya katılması öngörülüyor ve geçerli oyların çoğunluğunu alan adayın Cumhurbaşkanı seçilmiş olacağı da 102. madde kapsamında düzenleniyor. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylamanın, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılması, ikinci oylamaya tek adayın kalması halinde bu oylamanın referandum şeklinde yapılması öngörülüyor. Anayasa değişikliğine ilişkin yasa, Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevinin devam etmesini de hükme bağlıyor. Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin usul ve esasların kanunla düzenlenmesi, yine 102. maddedeki değişiklikte yer alıyor. Anayasa'nın 79. maddesinde yapılan değişiklik, Cumhurbaşkanı seçiminin Yüksek Seçim Kurulu yönetim ve denetimi altında yapılmasını düzenliyor. Kanunun geçici 19. maddesi, 11. cumhurbaşkanının seçiminin nasıl ve ne zaman yapılacağını da düzenliyor. Anayasa'nın 96. maddesinin birinci fıkrası da değiştiriliyor. Fıkra, ''Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tam sayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasa'da başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz'' şeklinde değiştiriliyor.